İlkokul Birinci Sınıfa Devam Eden Çocukları Olan Annelerin Değer Algılarının Ve Çocuklarına Aktarmak İstedikleri Değerlerin Karşılaştırmalı İncelenmesi

Abstract

Birçok bilimci, değerleri insan davranışlarını anlama ve açıklamada temel bir öneme sahip olarak görmektedir. Değerler, bireyin düşünce, tutum, davranış ve yapıtlarında birer ölçüt olarak ortaya çıkar ve toplumsal bütünselliğin bir öğesini oluşturur. Bireyler, içinde yaşadıkları grubun, toplumun ve kültürün değerlerini genellikle benimseyerek, bunları muhakemede ve seçimlerinde birer ölçüt olarak kullanırlar. Böylece daha doğru, daha iyi, daha güzel, daha önemli, daha uygun ve daha adil gibi genel yargılara varma olanağını bulurlar (Boratav, 2009; Kuşdil & Kağıtçıbaşı, 2000).Bu araştırmanın amacı ilkokul birinci sınıfa devam eden çocukları olan annelerin değer algıları ve çocuklarına aktarmak istedikleri değerler arasındaki ilişkiyi karşılaştırmalı olarak incelemektir. Araştırma gurubunu İstanbul’un Pendik ilçesinde 6 farklı ilköğretim okulunun birinci sınıflarında eğitim almakta olan 312 çocuğun anneleri oluşturmuştur. Buna göre, araştırmadaki annelerin değerler algılarını saptamak için Schwartz ve diğerleri (2001) tarafından geliştirilen Portre Değerler Anketi (PDA), çocuklarına aktarmak istedikleri değerleri saptamak için Değer Aktarım Anketi (DAA) uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, anneler kendi değer algılarında en fazla Evrensellik değerini önemsemiştir. Anneler kendi değer algılarında en az Güç değerini önemsemiştir. Anneler çocuklarına değer aktarma konusunda ise en fazla İyilikseverlik ve Evrensellik değeri üzerinde durmuşlardır. Araştırma bulguları alan araştırmaları ışığında tartışılmıştır.

Many scientists view values as having a basic importance in understanding and explaining human behavior. Values emerge as criteria in the individual's thoughts, attitudes, behaviors and works and constitute an element of social integrity. Individuals generally adopt the values of the group, the society and the culture they live in, and use them as a criterion in their judgments and choices. Thus, they find the possibility of reaching more general, more accurate, better, more important, more appropriate and fairer judgments (Boratav, 2009, Kuşdil & Kağıtçıbaşı, 2000). The aim of this research is to compare the relationship between the value perceptions of the mothers of primary first grade children and the values they want to transfer to their children. The study group included 312 mothers of children who are studying in the first grades of 6 different elementary schools in the Pendik district of Istanbul. According to this, to determine mothers’ value perceptions, Portrait Values Questionnaire developed by Schwartz et al. (2001) and to determine the values they want to transfer to their children, Value Transfer Questionnaire were used. According to the results of the study, the mothers attached the most importance to the value of ‘universality’ in their perceptions of value. Mothers attached the least importance to ‘power’ value in their own perception of values. However, mothers attached the most importance to ‘kindness’ and ‘universality’ in conveying values to their children. Findings of the study were discussed in the light of field research.