Examination of the Text in 5th Grade Secondary School Turkish Text Books in Terms of Standards of Textuality

Abstract

Bir tümce dizisinin metin olabilmesi için metinselliğin yedi temel ölçütü olan, bağdaşıklık, tutarlılık, amaçlılık, kabul edilebilirlik, durumsallık, bilgisellik, metinlerarasılık gibi ölçütlere uygun olması gerekmektedir. Bu ölçütten birisinin yetersiz olması durumunda amaçlanan iletişimsel işlev gerçekleştirilemeyecektir. Okullarda, metinlere çokça yer verilen derslerden birisi olan Türkçe derslerinin kaynağı olan ders kitaplarında, kendi içerisinde birçok bağlam ve bileşimden oluşan metinlere yer verilmektedir. Bu yazılı metinlerin, metin değeri taşıması için bir takım özelliklere sahip olması gerekmektedir. Bu özelliklerin en başında metne iletişim işlevi yükleyen ve onu anlaşılır kılan metinsellik ölçütleri gelmektedir. Türkçe ders kitaplarında kullanılacak metinlerin metinsellik ölçütleri ile uyumlu olması, dil öğretimini daha bilimsel ve sistematik hâle getirmekle birlikte, günlük hayatta kullanılacak Türkçenin de kurallara daha uygun bir şekilde kullanılmasına olanak sağlayacaktır. Buradan hareketle yapılan bu çalışmanın amacı ADA Yayınları 5. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan metinlerin, metinsellik ölçütleri açısından uygunluğunu incelemektir. Araştırma nitel bir çalışma olup, veri toplama tekniği olarak döküman analizi kullanılmıştır. Çalışmada, İşeri’nin (2010) hazırlamış olduğu metinsellik ölçütleri kullanılmıştır, elde edilen bulgular tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Sonuç olarak her üç metin türünde de (kurgusal,öğretici,şiir) “metin merkezli metinsellik özellikleri”nin, söz konusu ders kitabında diğer metinsellik ölçütlerine göre daha az yer aldığı belirlenmiştir.

For a series of sentences to be a text, it is required to comply with the seven criteria of textuality such as cohesion, coherence, intentionality, acceptability, contextualization, informativeness and intertextuality. If one of these criteria is insufficient, the intended communicative functions will not be able to be performed. In schools, in Turkish textbooks, several texts consisting of many contexts and compositions are presented. For those written texts to carry text value, they must have a number of characteristics. At the top of these features, the textuality criteria which make the text understandable come first. The fact that the texts in Turkish course books comply with the criteria of textuality will make language learning more scientific and systematic. Besides, it will ensure that the daily language of Turkish shall be used according to the rules and in a manner far from corruption. Henceforth, the present study targets to examine the texts in 5th grade Ada Publishing Turkish course book in terms of suitability for criteria of textuality. The present study is a qualitative one, and document analysis was used as data collection technique. In this study, the textuality criteria prepared by İşeri (2010) was employed. Upon examination, the findings were interpreted in tables. As a result, at each of the three types of text (fictive, didactic, poetry) "text-centric features of textuality" are seen that takes less space than other textuality properties.