Ülke ekonomilerinin dinamik unsurunu oluşturan ve sosyoekonomik
gelişmesinde önemli bir paya sahip olan aile
işletmelerinin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında, bir yandan
sosyal, psikolojik ve kültürel özellikleri temel alan aile ile diğer
yandan ekonomik niteliği ağır basan ve temellerini rasyonelliğe
dayandıran işletmenin uyum içerisinde çalışması büyük önem
taşımaktadır.
İşletmelerin varlıklarını sürdürülebilir kılmaları noktasında, tüm
yaşamsal evrelerde rasyonel temele dayanan düzenlemelere
rastlamak mümkündür. Örneğin; işletmeye ve aileye yol gösteren,
aile ile işletme ilişkilerinin kurumsallaşmasını gözeten, aile
anayasaları, aile konseyleri, aile meclisleri ve stratejik gelişim
planları gibi. Fakat yapılan çalışmalar göstermektedir ki, aile
işletmelerinde yaşanan sorunların yönetilmesinde ve sürekliliğin
sağlanmasında rasyonel düzenlemeler işletmeyi tek başına
sürdürülebilir başarıya taşıyamamaktadır. Aile işletmesinin
sürdürülebilirliğinde etkili olan aileye ve işletmeye ait ilkeleri,
değerleri, normları, vizyon ve misyon anlayışını sonraki kuşak aile
üyelerinin sürdürülebilir kılması rasyonel ilkelerin ışığında yapılan
düzenlemelerin yanı sıra, duygusal sahiplik olgusunun yaratılabilmesiyle mümkündür. Araştırmanın anakütlesini ülkemizde faaliyet gösteren, İstanbul Ticaret Odası’nda kaydı bulunan, 1930 yılı öncesinde kurulan ve
günümüze kadar yaşamlarını sürdüren işletmeler oluşturmaktadır.
“Kıdemli İşletmeler” olarak tanımlanan ve kuruluşlarından
günümüze kadar sürekliliklerini sağlamış 60 işletmenin sonraki
kuşak işletme sahiplerine 6 bölüm ve 40 sorudan oluşan, aile
işletmelerinin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında rasyonellik
ilkelerinin yanı sıra duygusal sahiplik olgusunun etkisini ölçmeyi
amaçlayan bir anket uygulanmıştır. Aile işletmelerinin
sürdürülebilirliğinin sağlanmasında rasyonellik ilkelerinin yanı sıra
duygusal sahiplik olgusunun etkisinin ölçülmesini amaçlayan anket
sonuçları istatistiksel olarak yorumlanarak analiz edilmiştir.
Coordination of the family that bases on psychological and
cultural characteristics and the business economic characteristics
of which is predominant and bases on rationality is important to
ensure sustainability of family businesses that constitute the
dynamics of the economies of the countries and have a significant
share in socio-economic development of them.
In sustainability of the businesses, it is possible to meet
regulations based on a rational basis in all vital stages. For
example, family constitutions, family councils and strategic
development plans that guide businesses and families and oversee
institutionalization of family and business relations. However the
studies show that rational regulations cannot move business to
sustainable success alone in managing the problems in family
businesses and ensuring permanency. Next generation of family members’ making the family and
business owned principles, values, norms, vision and mission
understanding that are effective in sustainability of family
businesses sustainable is possible according as creation of
emotional ownership right alongside regulations in the light of the
rational principles.
The main mass of the study is formed of the businesses established
before 1930 and which are still operative, operating in Turkey,
registered to Istanbul Chamber of Commerce. A survey consisting
of 6 episodes and 40 questions was applied to next generations of
business owners of 60 businesses which are defined as “Senior
Businesses” and ensured their sustainability from their
establishment to today. The survey results that aim to evaluate the
principles of rationality in ensuring sustainability of family
businessesand the effect of emotional ownership as well were
analyzed interpreting statistically.