Çanakkale ve Balıkesir illeri yaprakbiti (Hemiptera: Aphidoidea) faunası ile doğal düşmanlarının belirlenmesi ve kiraz siyah yaprakbiti, Myzus cerasi (Fabricius, 1775)'nin biyolojisi üzerine çalışmalar

Abstract

Bu çalışma 2017 ve 2018 yılları boyunca Türkiye'nin Çanakkale ve Balıkesir illerinde farklı habitatlardaki konukçu bitkiler üzerinde bulunan yaprakbitleri ile onların doğal düşmanlarının tanımlanması ve Kiraz Siyah Yaprakbiti, Myzus cerasi (Fabricius, 1775)'nin hem doğa hem de laboratuvar koşullarındaki bazı biyolojik parametrelerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Örneklemeler her iki yılda da mart ve kasım ayları arasında yapılmıştır. Yapılan teşhislerin sonucunda, Aphididae familyasında bulunan Aphidinae, Calaphidinae, Chaitophorinae, Eriosomatinae ve Lachninae altfamilyaları içerisindeki 34 cinse ait üç tanesi alttür olmak üzere toplam 74 yaprakbiti türü belirlenmiştir. Tanımlanan türlerden Rumex sp. (Polygonaceae)'nin kök kısmından toplanan Dysaphis radicola meridialis Shaposhnikov, 1964 Türkiye yaprakbiti faunası için yeni alttür kaydı olarak verilmiştir. Ayrıca, bu yeni alttür kaydının detaylı morfolojik ölçümleri, teşhis karakterleri, teşhis anahtarı, dağılımı ve biyolojisi de verilmiştir. Bu yeni kayıt ile birlikte Türkiye yaprakbiti faunası 541 tür ve 14 alttüre ulaşmıştır. Konukçu bitkilerden Ajuga orientalis L. (Lamiaceae), Cynoglossum creticum Mill. (Boraginaceae) ve Tragopogon porrifolius L. (Asteraceae) sırasıyla Aulacorthum (Aulacorthum) solani (Kaltenbach, 1843), Acyrthosiphon (Acyrthosiphon) malvae (Mosley, 1841) ve Trama (Neotrama) caudata Del Guercio, 1909 için Türkiye'de yeni konukçu kayıtları olarak belirlenmiştir. Ayrıca, ikisi hiperparazitoit olmak üzere Coccinellidae (Coleoptera), Syrphidae (Diptera), Forficulidae (Dermaptera), Miridae, Nabidae ve Reduviidae (Hemiptera), Chrysopidae ve Hemerobiidae (Neuroptera), Braconidae (Hymenoptera) familyalarına ait predatör ve parazitoit türleri içeren 60 yaprakbiti doğal düşmanı tespit edilmiştir. Ayrıca, Çanakkale ilinde kiraz bahçelerinde zararlı olan M. cerasi'nin hem doğa koşullarındaki popülasyon gelişimi hem de laboratuvar koşullarında farklı sıcaklıklardaki biyolojik parametreleri ayrıntılı olarak belirlenmiştir. M. cerasi'nin Çanakkale ili kiraz bahçelerindeki popülasyon gelişimi değerlendirildiğinde, ilk nimf çıkışları nisan sonu - mayıs başında görülmüş ve en yüksek popülasyon yoğunluğu 2017 yılında haziran başında yaprak başına ortalama 25,82 nimf ve 5,2 ergin, ve 2018 yılında mayıs sonunda yaprak başına ortalama 52,36 nimf ve 11,42 ergin birey ile tespit edilmiştir. M. cerasi bireylerinin temmuz ayından itibaren ara konukçularına göç ettiği ve eylül ayı başından itibaren ise ana konukçu olan kiraz ağaçlarına geri göç ettiği tespit edilmiştir. Ayrıca bu çalışmada M. cerasi'nin laboratuvar şartlarında farklı sıcaklıklardaki biyolojik parametreleri de tespit edilmiştir. Elde edilen verilere göre, en uzun gelişme süresi 32,0 gün ile 20 oC'de belirlenirken en kısa gelişme süresi ise 19,59 gün ile 30 oC'de tespit edilmiştir. En yüksek kalıtsal üreme yeteneği (rm) 0,1453 d-1 ile 30 oC'de belirlenirken en düşük kalıtsal üreme yeteneği ise 0,0868 d-1 ile 20 oC'de tespit edilmiştir.

This study was conducted to identify the aphid species and their natural enemies on the host plants in different habitats in the Çanakkale and Balıkesir of Turkey, and to determine the some biological parameters of the Black Cherry Aphid, Myzus cerasi (Fabricius, 1775) in both natural and laboratory conditions during 2017 and 2018. Sampling was done between March and November in both years. As a result of identifications, in total 74 aphid species including three subspecies belong to 34 genera in Aphidinae, Calaphidinae, Chaitophorinae, Eriosomatinae and Lachninae subfamily of Aphididae family were determined. Of these, Dysaphis radicola meridialis Shaposhnikov, 1964 collected from the roots of Rumex sp. (Polygonaceae) is a new subspecies record for the aphid fauna of Turkey. Also, detailed morphologic measurements, diagnostic characters, identification key, distribution and biology were given for the new subspecies record. With this new record, the number of aphid fauna of Turkey has reached to 541 species and 14 subspecies. Among the host plants, Ajuga orientalis L. (Lamiaceae), Cynoglossum creticum Mill. (Boraginaceae) and Tragopogon porrifolius L. (Asteraceae) were determined a new host plant records for Aulacorthum (Aulacorthum) solani (Kaltenbach, 1843), Acyrthosiphon (Acyrthosiphon) malvae (Mosley, 1841) and Trama (Neotrama) caudata Del Guercio, 1909 in Turkey, respectively. Also, 60 species of natural enemy of the aphids were determined, including the predators and parasitoids belong to families of Coccilellidae (Coleoptera), Syrphidae (Diptera), Forficulidae (Dermaptera), Miridae, Nabidae and Reduviidae (Hemiptera), Chrysopidae and Hemerobiidae (Neuroptera), Braconidae (Hymenoptera) and two hyperparasitoids. Also, both the population development at the natural conditions and the biological parameters at laboratory conditions at different temperatures of M. cerasi damaged on cherry orchards in Çanakkale were studied in detail. Considering the population development of M. cerasi in cherry orchards in Çanakkale, the first nymphs were observed on late April – early May and the highest population density of M. cerasi was determined with 25,82 nymphs and 5,2 adults per leaf in early June 2017 and with 52,36 nymphs and 11,42 adults per leaf in late May in 2018. It was determined that M. cerasi individuals migrated to their seconder hosts from July and then they remigrated to the cherry trees which are the primer host from the early September in both years. Also in the present study, some biological parameters of M. cerasi at different temperatures in the laboratory conditions were determined. According to the obtained data, the highest developmental time of aphids was obtained at 20 oC (32,0 day) while the lowest developmental time was determined at 30 oC (19,59 day). The highest value of intrinsic rate of increase (rm) was observed at 30 oC with 0,1453 d-1 and the lowest value was at 20 oC with 0,0868 d-1.