Hastane öncesi acil sağlık hizmetleri sunan sağlık personellerinin kbrn (Kimyasal, biyolojik, radyasyon, nükleer) vakalarına karşı genel yaklaşım bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi

Abstract

Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer maddelerin kasti ya da kazayla çevreye yayılması can ve mal kaybına neden olabilen olaylardır. KBRN olayları toplumda panik ve kaosa neden olmakla birlikte son zamanlarda dünya genelinde KBRN olgularının sayısı giderek artmaktadır. Bu olgularda olay yerinde görevli tüm ekipler, kurtarma faaliyetlerini tehlikeli koşullar altında gerçekleştirmekte ve can kayıplarının önlenmesi açısından kritik bir görev üstlenmektedirler. Geniş bir kitleyi etkileyen KBRN vakalarında olay yerine ilk ulaşan birimlerden biri Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri sunan sağlık personelleridir. Yapılan çalışmada hastane öncesi acil sağlık hizmeti sunan sağlık personellerinin KBRN vakalarına karşı genel yaklaşım bilgi düzeylerinin değerlendirilmesiyle ilgili literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışma kapsamında ilgili literatür incelenerek 31 maddelik taslak anket formu hazırlanmış ve uzman görüşleri doğrultusunda yapılandırılarak son hali 20 maddeden oluşan veri toplama aracı oluşturulmuştur. Online olarak Türkiye genelinde 32 ayrı ilde 112 acil yardım ambulansında görev yapan 297 personelden (doktor, paramedik, att, hemşire, sağlık memuru ve sürücü) veri toplanmıştır. Veri seti analiz edilirken yüzde, frekans ve mod gibi betimsel istatistikler ve demografik değişkenlerle anket soruları arasındaki anlamlılık ki-kare testi ile sınanmıştır. KBRN vakalarına müdahale etme kaygı ve stresinin; daha önce KBRN vakası ile karşılaşanlarda, kadın çalışanlarda ve kıdemle (meslekte çalışma yılı) birlikte arttığı tespit edilmiştir. KBRN eğitimi alanların (%77,4), eğitim almayanlara (%22,6) göre vakalara yaklaşım ile ilgili bilgi düzeylerinin daha yüksek olduğu konusunda anlamlı farklılık belirlenmiştir. Araştırma sonuçları KBRN vakalarına yaklaşım ile ilgili bilişsel, duyuşsal ve psikomotor becerileri artıracak ve güncel kılavuzların takibi konusunda personeli motive edecek eğitim ve eğitici etkinliklerin artırılmasının önemini ortaya çıkmaktadır.

The deliberate or accidental release of chemical, biological, radiological and nuclear materials into the environment are events that can cause loss of life and property. CBRN incidents cause panic and chaos in society and the number of CBRN cases has been increasing worldwide recently. In these cases, all teams at the scene carry out rescue activities under dangerous conditions and play a critical role in preventing loss of life. In CBRN cases that affect a large population, one of the first units to reach the scene is the health personnel providing Pre-Hospital Emergency Health Services. In this study, it is aimed to contribute to the literature about the evaluation of the general approach knowledge level of the health personnel who provide pre-hospital emergency health services against CBRN cases. For this purpose, a 31-item draft questionnaire was prepared by examining the relevant literature within the scope of the study, and a data collection tool consisting of 20 items was created by structuring it in line with expert opinions. Data were collected online from 297 personnel (doctor, paramedic, EMT, nurse, health officer and driver) working in 112 emergency ambulances in 32 different cities across Turkey. While analyzing the data set, descriptive statistics such as percentage, frequency and mode, and the significance between demographic variables and survey questions were tested with the chi-square test. The anxiety and stress of responding to CBRN cases; It has been determined that it increases with previous CBRN cases, female employees, and seniority (years of employment in the profession). There was a significant difference between those who received CBRN training (77.4%) and those who did not (22.6%) have higher levels of knowledge about the approach to cases. The results of the research reveal the importance of increasing training and educational activities that will increase cognitive, affective and psychomotor skills related to the approach to CBRN cases and motivate staff to follow current guidelines.