Kamu Kurumlarında Çalışan Kadınlarda Öğrenilmiş Çaresizliğe Yol Açan Faktörler Üzerine Nitel Bir Çalışma

Abstract

Öğrenilmiş çaresizlik, insanların yaşamlarının her evresinde etkisini göstermekte ve çoğunlukla insanları olumsuz yönde etkilemektedir. Literatürde, öğrenilmiş çaresizliğe yol açan faktörler kişisel nedenler ve örgütsel nedenlerle ilişkilendirilmektedir. Bu doğrultuda, çalışmada öğrenilmiş çaresizliğe yol açan faktörler belirlenerek; bu faktörlerin sınıflandırılması ve sonuçlarının bir model çerçevesinde sunulması amaçlanmaktadır. Araştırmanın amacı kapsamında kamu kurumlarından eğitim, güvenlik, sağlık ve bankacılık sektörlerinde görev yapanyaş, eğitim durumu, kıdem, yöneticilik, hizmet yılı, medeni durumlarına göre farklılık gösteren25 kadın çalışan ile yarı-yapılandırılmış soru formu kullanılarak mülakatlar gerçekleştirilmiştir.Yapılan mülakatlar incelendiğinde 4 katılımcının mülakatlarında verdikleri cevapların çok kısa ve tek kelimelik cevaplar olması nedeniyle bu mülakatlar değerlendirilmeye alınmamıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler MAXQDA nitel veri analizi programı kullanılarak kodlanmış ve kategorize edilmiştir.Kodların ve kategorilerin görselleştirilmesinde frekans analizi, karşılaştırmalı analiz ve ilişki analizleri gerçekleştirilmiştir.Analiz sonuçlarına göre, kadın çalışanlarda öğrenilmiş çaresizliğe yol açan faktörler, “bireysel faktörler”, “çevresel faktörler”, ekonomik faktörler”, “örgütsel faktörler” ve “toplumsal faktörler” olmak üzere 5 ana tema çerçevesinde,27 alt-tema olarak sınıflandırılmıştır.

Learned helplessness affects people in all stages of their lives and mostly affects people negatively. In the literature, factors leading to learned helplessness are associated with personal and organizational reasons. In this direction, determining the factors that cause learned helplessness in the study; It is aimed to classify these factors and present their results within the framework of a model. Within the scope of the purpose of the study, interviews were conducted with 25 female employees working in education, security, health and banking sectors, differing according to age, education level, seniority, management, years of service, marital status, using a semi-structured questionnaire. When the interviews were examined, these interviews were not included in the evaluation since the answers given by the 4 participants were very short and oneword answers. The data obtained from the interviews were coded and categorized using the MAXQDA qualitative data analysis program. Frequency analysis, comparative analysis and relational analysis were performed in the visualization of the codes and categories. According to the analysis results, the factors that cause learned helplessness in female employees are classified into 27 sub-themes under 5 main themes: "individual factors", "environmental factors", economic factors, "organizational factors" and "social factors"