Farklı Islah Yöntemlerinin Hıdırellez Kamçısı (Asphodelus aestivus Brot.)’nın Oranı ile Meranın Verimi ve Ot Kalitesine Etkileri

Abstract

Bu araştırma Akdeniz iklim kuşağında yaygın bir şekilde bulunan, tohum ve yumruları ile çoğalan ve zehirli bileşikleri bünyesinde bulunduran hıdırellez kamçısı (Asphodelus aestivus Brot.) ile mücadelede farklı ıslah yöntemleri kullanılarak hem mera otunun verim ve kalitesinde hem de hıdırellez kamçısının oranındaki değişimleri belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Deneme Çanakkale ili Biga ilçesi Gerlengeç köyünde 2014-2017 yıllarında yürütülmüştür. Araştırma bölünmüş parseller düzenlemesine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Ana parsellere 5 ıslah uygulaması (kontrol, sökme, biçme, herbisit ve gübre), alt parsellere ise tohumlama (tohumlanan ve tohumlanmayan) yerleştirilmiştir. Her alt parsel 50 m2 (10 x 5 m) alana sahip olmuştur. Sökme çizel ile 10-15 cm derinlikten, biçme ise tamburlu biçim makinesi ile 2-3 cm anız kalacak şekilde yapılmıştır. Herbisit olarak metsulfuron metil 60 WG + tribenuron metil 75 WG kullanılmıştır. Gübre olarak dekara 5 kg N ve 5 kg P2O5 verilmiştir. Tohumlama amacıyla yonca (Medicago sativa), korunga (Onobrychis viciifolia), domuz ayrığı (Dactylis glomerata) ve çok yıllık çim (Lolium perenne) karışımı ekilmiştir. Denemede bitki örtüsü ve hıdırellez kamçısının gelişimi incelenmiştir. Islah uygulamalarına göre meranın kuru ot verimi ortalama 44 kg/da artmıştır. En yüksek verim artışı herbisit ve gübre uygulanan parsellerde gerçekleşmiştir. Hıdırellez kamçısının oranı gübreleme dışındaki ıslah yöntemleriyle önemli oranda azalmıştır. Otun ham protein oranı sökme, biçme ve gübreleme, ham kül oranı ise biçme, herbisit, sökme ve gübreleme parsellerinde daha yüksek olmuştur. Hıdırellez kamçısının yoğun olduğu benzer meralarda hem bitki ile mücadele hem de meranın ot verimi ve kalitesi artırmak veya korumak amacıyla sökme ve/veya yırtma ile birlikte biçme yapılması önerilmiştir.

This research work has been carried out in order to determine the changes in the yield and quality of the rangelands as well as in the ratio of Summer asphodel (Asphodelus aestivus Brot.) with the application of different improvement methods in the control of A. aestivus, which is commonly found in the Mediterranean climatic zone and grown with its seeds and tubers by containing poisonous compounds. Experiments have been conducted in Gerlengeç Village of Biga District of Çanakkale Province between the years 2014–2017. Research experiments have been established according to the randomized complete block design using 3 replications. Five improvement practices (control, pulling, mowing, herbicide and fertilizer) have been placed in the main plots, while seeding (seeded and non–seeded) has been found in sub plots. Each sub plot had an area of 50 m2 (10 x 5 m). Pulling was done in the depth of 10–15 cm by using a chisel, and the mowing was done with a tumbled shape machine by leaving 2–3 cm stubble on ground. Metsulfuron methyl 60 WG and tribenuron methyl 75 WG were used as herbicides. 5 kg N and 5 kg P2O5/da were applied as fertilizer. Mixtures of alfalfa (Medicago sativa), sainfoin (Onobrychis viciifolia), cocksfoot (Dactylis glomerata) and perennial ryegrass (Lolium perenne) have been sown for the purpose of insemination. Vegetative cover and growth of summer asphodel were investigated in this research work. The average dry hay yield of rangelands has been increased up to 44 kg/da according to different improvement practices. An increase in the highest yield has been occurred into the herbicide and fertilizer treated plots. The ratio of summer asphodel significantly decreased by improvement practices other than fertilizer. The crude protein ratio of the hay has been recorded higher in pulling, mowing and fertilizer; while the crude ash ratio in mowing, herbicide, pulling and fertilizer treated plots. It is recommended that both pulling and mowing practices should be applied along with cutting and/or mowing in order to increase or maintain the yield and quality of hay in summer asphodel dominated rangelands having similar climatic conditions.