Çanakkale kenti rekreasyon potansiyelinin kentlerin yaşanabilirliği açısından değerlendirilmesi

Abstract

Endüstrileşmenin ve kentleşmenin uzantısı olarak oluşturulan yapay çevrede aşırı nüfus artışı ve hızla artan kentleşme baskısı altında bunalan insanlar, sosyal, kültürel, ekonomik ve fizyolojik olanakları ile serbest zamanlarını değerlendirmek ve kaybettikleri enerjilerini yeniden kazanmak amacıyla rekreasyon alanlarına yönelmektedirler. Kent insanının bu yöndeki gereksinmelerinin günlük yaşam çevresi içinde karşılanması ancak bunu sağlayacak kentsel rekreasyon alanlarının varlığı ile olanaklıdır. Bu araştırma, Çanakkale kentinde seçilen 5 alanda (Eski ve Yeni Kordon, Sarıçay ve çevresi, Halkbahçesi, Özgürlük Parkı) mevcut rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi ve bu potansiyelin kent yaşanabilirliliği açısından sorgulanması temelinde kurgulanmıştır. Bunu gerçekleştirmek üzere çeşitli sorgulama teknikleri kullanılarak kent yaşayanlarının beklenti ve görüşlerinin değerlendirildiği, ayrıca sosyal araştırma boyutunun dikkate alındığı bir kentsel planlama altlığının oluşturulması hedeflenmiştir. Araştırma kapsamında; SWOT analizi ile iç faktörler: alanın genel tanıtımı, nüfus özellikleri, yerleşim durum analizi, altyapı ve çevre kullanımları, turizm ve rekreasyon hareketliliği alt başlıkları olarak açıklanmıştır. SWOT dış faktörleri bünyesinde seçilen beş alanın mevcut rekreasyonel kullanımı uzmanlar tarafından değerlendirilmiştir. Bu alanlara ait kimlik kartları oluşturulmuştur. Halkın rekreasyonel tutum ve istemleri ile rekreasyon olanaklarının bu istemler yönünde geliştirilmesi karşılığında genel ve ekonomik açıdan davranışlarının ortaya konulması amacıyla yapılan anketin uygulama biçimi aktarılmış, farklı rekreasyonel kullanımlar arasındaki ilişkiler ve çevre üzerindeki baskılar ortaya konmuştur. Araştırmanın sonucunda; Özgürlük Parkı'nın kalite ölçütü % 79'luk bir oranla yüksek çıkarken, Yeni Kordon'un (% 69) iyi, Eski Kordon ( % 68), Sarıçay ve çevresi (% 63) ile Halkbahçesi (% 58)'nin ise orta seviyede kaldığı belirlenmiştir. Kent halkının görüşü doğrultusunda Çanakkale Kenti'nde en çok tercih edilen rekreasyon alanının Eski Kordon (% 37.2) olduğu, bunu Yeni Kordon (%24.3), konuta yakın mahalle parkı/çocuk oyun alanı (% 12.1), Halkbahçesi (% 11.7), Sarıçay ve çevresi'nin ( % 9.4) izlediği görülmüştür.

Humans who are under the pressure of high population increase and growing urbanization in the artificial environment formed as part of industrialization and urbanization turn with social, cultural, economical and physiological facilities towards recreational areas in order to use their free time and regenerate energy. The needs of the city people within daily life cycle can only be met by the presence of city recreational areas. This study aimed at determining the recreation potential of five areas (Eski and Yeni Kordon, Sarıçay with its surrounding, Halkbahçesi and Özgürlük Parkı) chosen in the Çanakkale city and evaluating this potential in terms of livability of the city. In order to achieve these aims, the expectations and opinions of people living in the city were evaluated by various questionnaire methods. In addition, a city planning sub-study considering social research aspect was aimed. Within the scape of the study, internal factor: general presentation of the area, population characters, settlement analysis, the use of infrastructure and environment, and tourism and recreation movements sub-titles were determined within SWOT analysis. Current recreational use of five areas chosen within the external factors of SWOT was evaluated by the experts. The identification cards of the areas were prepared. A questionnaire aiming at demonstrating the behaviors of the city people with regard to general and economical aspects was carried out to improve recreational facilities in response to the recreational attitudes and requirements of people and current recreational facilities. In this way, the relationships between different recreational uses and pressures on the environment were stated. At the end of the study, the quality criterion of Özgürlük Parkı was found high with 79%, which was followed by Yeni Kordon (69%) – good, and Eski Kordon (68%), Sarıçay and its surrounding (63%) and Halkbahçesi (58%) – medium level. The most preferred recreation area by the city people in the city was Eski Kordon (32.7%) followed by Yeni Kordon (24.3%), district park/children playing area nearby settlements (12.1%), Halkbahçesi (11.7%) and Sarıçay with its surrounding (9.4%).