Doğrudan Yabancı Yatırımların Teknolojik Yayılma ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği

Abstract

20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, küreselleşme hareketleri ile doğrudan yabancı yatırımların (DYY) gelişmekte olan ülkelere yönelmiş ve ekonomik büyüme üzerinde etki yaratmıştır. Söz konusu etki araştırmacılar tarafından analiz edilmiş ve literatüre azımsanmayacak derecede yayın kazandırılmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’ye ait 1981-2013 dönemini kapsayan yıllık verilerle DYY ile büyüme arasında uzun dönemli ilişki araştırılmıştır. Bunun için kullanılan yöntem Johansen koentegrasyon yöntemidir. Modelin değişkenleri; kişi başına düşen GSYİH, doğrudan yabancı yatırımlar, beşeri sermaye, dışa açıklık ve yurtiçi yatırımlardır. Ardından, DYY’nin teknolojik yayılma etkisi yapıp yapmadığı incelenmiştir. Kişi başına GSYİH, DYY, beşeri sermaye ve yatırımların logaritma formu kullanılmıştır. Bulgulara göre, değişkenlerin birinci farklarının durağan oldukları ve DYY ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemli bir ilişkinin olduğu gözlenmiştir.

From the second half of the 20th century on, foreign direct investment (fdi) has been directed to the developing countries and has affected economic growth. The so-called effect have been analyzed by some researchers, and the analyses made by the researchers have provided a considerable number of papers for the literature in this field. Hence, theories about fdi have been improved by scientists. In this paper, the long-termed relationship between foreign direct investment and growth was examined using the annual data of Turkey covering the period of 1981-2013. The method used for investigating this relationship is “Johansen Cointegration” method. The variables of the model are GDP per person, foreign direct investment, human capital, openness and investment. And then, it has been investigated whether fdi generate a technological spillover effects. We used logarithm form of GDP per person, fdi, human capital and investment variables. According to the findings, we observed that variables’ first differences are stationary and there is a long-termed relationship between fdi and economic growth.