Devlet Muhasebesinde Bütçeleştirilmiş Borçlar Hesabına İlişkin Bir Değerlendirme

Abstract

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun getirdiği önemli reform öğelerinden biri kamu kesiminde muhasebe sisteminin uluslararası standartlara yükseltilmesidir. İlgili Yasa, mali disiplin ve hesap verme yükümlülüğünün sağlanması için kamuda tahakkuk esaslı muhasebe sisteminin uygulanmasını öngörmüştür. 323 no’lu Bütçeleştirilmiş Borçlar Hesabı, söz konusu yeni muhasebe sisteminin önemli hesaplarından biridir. Bu hesabın oluşturulmasının temel gerekçesi, genel bütçeli idarelerin ödenek yokluğu nedeniyle ödeyemedikleri malhizmet alımlarına ilişkin borçların kaydedilmesi ve izlenmesidir. Bu makale, bütçe ve muhasebe literatüründe pek değinilmeyen bu hesabın içeriğini ve işleyişini ele almaktadır. Makalede 323 no’lu hesaba ilişkin 2005-2015 yılları verileri incelenmiş ve hesabın özellikle son yıllarda genel bütçeli idarelerin nakit planlaması açısından fonksiyonel olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte ertesi yıla devir vermemesi gereken bu hesabın mevzuata aykırı şekilde ertesi yıla devir verdiği ve bu durumun bütçe ilkelerinden yıllık olma ilkesine aykırı olduğu tespit edilmiştir.

One of the important element of Public Financial Management Reform in Turkey is the new accounting system that is compatible with international standards in public sector. Together with Public Financial Management and Control Act of 2003, accrual based accounting has adopted to ensure fiscal discipline and accountability in public sector. The account of the Budgeted Accounts Payable (account no. 323) is one of the important accounts of the new accounting system. This account has been used by general budgeted agencies to make recording and monitoring for unpaid expenses due to no budget allowance for expenses concerned to purchase of goods and services. The aim of this article is to examine this account’s working principles and processes that are not sufficiently discussed in the area of Turkish government budgeting and accounting. In the article, we have scrutinized that the data records of this account for the general budgeted agencies in Turkey at the period of 2005-2015 and observed that the account is generally useful for the cash planning. On the other hand, we showed that the liabilities recorded in this account could not be fully paid by the agencies until at the end of the fiscal year, therefore, some liabilities were delayed as inconsistently with annuity principle of the government budgeting and also Public Financial Management and Control Act to following year.