Ortaokul Öğrencilerinin Dinleme Becerisine Yönelik Olarak Kullandıkları Üstbiliş Stratejilerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin dinleme öncesinde, dinleme sürecinde ve dinleme sonrasında kullandıkları üstbiliş stratejilerini saptamaktır. Nitel araştırma desenlerinden durum çalışması olarak desenlenen araştırmada Çukurova, Yüreğir ve Seyhan ilçelerinde bulunan, altı farklı okulda öğrenim gören 24 öğrenciyle görüşmeler yapılmıştır. Söz konusu öğrenciler belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler NVivo Nitel Veri Analizi Programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda dinleme öncesinde öğrencilerin çoğunun tahmin stratejisini kullandığı, tahmin stratejisine yönelik olarak en çok dinleyecekleri metnin başlığına bakarak içeriği tahminde bulunmaya çalıştıkları, planlama stratejisini ise tahmin stratejisine nazaran daha az öğrencinin kullandığı saptanmıştır. Ayrıca dinleme öncesinde hiçbir strateji kullanmayan öğrencilerin de bulunduğu tespit edilmiştir. Dinleme sürecinde izleme stratejisinin daha çok kullanıldığı görülmüştür. Dinleme sonrasında ise öğrencilerin tümünün anlamayı değerlendirmeye yönelik stratejiler kullandığı, en çok dinledikleriyle ilgili soruları cevapladıkları ve dinledikleri metni özetledikleri saptanmış, en az kullanılan stratejinin amaca ulaşmayı değerlendirme olduğu tespit edilmiştir.

The objective of this study is to determine the metacognitive strategies that secondary school students use before, during and after listening. In the research which was designed as a case study of the qualitative research designs, interviews were conducted with 24 students studying in six different schools located in Yüreğir and Seyhan districts in Çukurova region. While determination of these students, maximum variation sampling method from purposive sampling is used. Datas are analyzed with Qualitative Analysis Programme Nvivo. At the end of the research, it has been determined hat most of students use guess strategy before listening, try to guess the content looking at the topic of the text, less students use planning strategy than guess strategy. Moreover it was also determined that there were students who did not use any strategy before listening. It was observed that the following strategy was mostly used during the listening process. After listening, it has been detected the whole students have used strategies understanding evaluation, answer questions most about they have listened and summarized text which they have listened. It has been stated the least used strategy is evaluationing of achieving the goal.