Filistin-İsrail arasındaki temel sorunlar ve uluslararası hukuk

Abstract

20. yüzyıl boyunca var olan ve çözüm sağlanamamasının yanı sıra sürekli olarak büyüyen Filistin sorunu, sadece İsrail ve Filistin topraklarını ilgilendiren bir sorun olmamış, gerek büyük güçlerin gerekse de komşu Arap ülkelerinin de dolaylı / dolaysız taraf oldukları bir sorun olarak günümüze kadar devam etmiştir. Filistin Sorunu’nun tarihsel arka planının açıklanmasında Birleşmiş Milletler tarafından alınan kararlar paralelinde konu analiz edilerek, Birleşmiş Milletler’in sorundaki öneminin ortaya konulması amaçlanmıştır. Temel sorunlar olarak kabul edilen Kudüs, Filistinli mülteciler, İsralli yerleşimciler, su ve duvar inşası sorunlarının gelişimi ve çeşitli sözleşmelerle bu sorunların çözümlerinin ortaya konulması ise, uluslararası hukukun konuyla ilgili yetersiz kalmadığını kanıtlamıştır. Bu durumda, sorunlarla ilgili uluslararası hukuk kararlarının uygulanmasıyla çözümün sağlanabileceği sonucuna varılması önemlidir. Ayrıca Filistin Devleti’nin kurulmasının önündeki en önemli engellerden olan Fetih / HAMAS ve Gazze / Batı Şeria bölünmüşlüğünün yarattığı olumsuz gelişmeler, Filistin Sorunu’nun çözümsüz kalmasına neden olmaktadır. Bu çözümsüzlük durumu, yabancı bir devletin işgali altında olma durumundan kaynaklanan self-determinasyonun Filistin Sorunu’nda yeterince tartışılamaması sonucunu doğurmaktadır. Uluslararası hukuk açısından, temel sorunların uzlaşılabilecek çözümleri olmasına rağmen, İsrail’in uluslararası toplumu, Birleşmiş Milletler’i ve uluslararası hukukun kararlarını hiçe sayan tutumu nedeniyle sorunlar çözümsüz kalmaya devam etmektedir. Uluslararası hukuk kararlarıyla sorunların çözümlerinin sağlanabilmesi için, başta ABD olmak üzere uluslararası toplumun ortak bir tutum göstermesi gerekmektedir. Uluslararası hukukun uygulanabildiği örneklerdeki ortak nokta olan büyük güçlerin ve Birleşmiş Milletler’in etkin bir şekilde devreye girmesi durumu Filistin Sorunu’nda var olmadığı için sorun çözümsüz kalmaya devam etmektedir.