Beyin göçü olgusu ve Amerika Birleşik Devletleri üniversitelerinde çalışan Türk sosyal bilimciler üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışma, göç ve beyin göçü olgularının kapsamlı olarak incelenerek beyin göçü olgusunun ABD’nde ki önde gelen üniversitelerde görev yapan Türk asıllı sosyal bilimci akademisyenler üzerinden araştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma ile ABD’nin en iyileri olarak belirlenen üniversitelerde çalışan Türk Sosyal bilimcilerin, göç etmeye neden gerek duyduklarının, hangi unsurların göçe yol açtığının, gidilen ülkenin hangi imkânlarının göçü teşvik ettiğinin, gidilen ülkenin akademik çalışma ortamına dair algılarının, Türkiye ile olan akademik ilişkilerinin, iki ülkeyi sosyal yaşam ve akademik yaşam olarak karşılaştırmalarının ve geri dönme konusundaki düşüncelerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma dahilinde, ABD’ndeki önde gelen 54 üniversite ve bu üniversitelerde görev yaptığı belirlenen, 145 öğretim üyesi düzeyinde Türk asıllı sosyal bilimci akademisyene ulaşılmıştır. Böylece ABD’nde sayıları binlerle ifade edilen üniversitelerden ziyade uluslararası sıralamalarda en önde yer alan üniversitelerde görev yapan ve tam anlamıyla beyin göçü bağlamında değerlendirilebilecek bir kitle araştırmaya dahil edilmiştir. Keşifsel olarak tasarlanmış araştırma sonucunda, ABD’deki en önemli üniversitelerden ilk 54’ünde çalışan 50 akademisyenden anket verileri toplanmıştır. Anket sonucunda özetle, beyin göçünün daha çok, akademik özgürlük ortamı, araştırma fon ve olanakları gibi sosyal ve maddi unsurlardan etkilendiği, medeni durum, Türkiye’de yatırım sahibi olma ve Türkiye ile akademik-sosyal ilişki içinde olma yoğunluğunun geri dönme kararı üzerinde etkili olduğuna dair sonuçlara ulaşılmıştır. Ayrıca iki ülkenin akademik ve sosyal yaşam karşılaştırılmasında; akademik olarak ABD üstün olarak görülürken, sosyal yaşam açısından ise bu üstünlüğün göreceli olarak azalan bir seyir izlediği tespit edilmiştir.