Çanakkale'de tüketicilerin yerel gıda ürünlerini satın alma davranışının incelenmesi

Abstract

Gıda ticaretinde küreselleşmenin ortaya çıkmasıyla birlikte gıdaların şeffaflığı ve güvenliği konusundaki endişeler artmıştır. Bunun sonucundageniş bir fayda yelpazesiyle karakterize edilen ürünler olarak algılanan yerel gıdalara olan tüketici ilgisi de artmıştır. Kültürel mirasın bir parçası olan yerel gıda ürünlerini tüketmenin bireylere ve bölgelere pek çok fayda sağladığı ve tüketicilerin yerel gıda ürünlerini tercih ederken sağlık, kalite, çevre dostu olma, yerel üreticiye, yerel ekonomiye ve sürdürülebilirliğe katkı sağlama vb. pek çok etmeni göz önünde bulundurduğu bilinmektedir. Bu doğrultuda Planlı Davranış Teorisi kapsamında gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı tüketicilerin yerel gıdaya yönelik inançlarının, tutumlarının, öznel normlarının, algılanan davranışsal kontrollerinin ve geçmiş satın alma sıklıklarının yerel gıda satın alma niyetleri üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğunun ortaya çıkartılmasıdır. Çalışma nicel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Çanakkale'de yaşayan 394 katılımcıdan anket tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizi sonucunda katılımcıların çoğunluğunun yerel gıdayı Çanakkale sınırları içinde üretilen gıdalar şeklinde tanımladığı, en az haftada bir kez yerel gıda alışverişi yaptığı, yerel gıda alışverişlerini semt pazarından yaptığı ve yerel gıda alışverişlerinde 100 TL ve üzeri harcama yaptığı görülmüştür. Katılımcıların yerel gıda satın alma niyetleri üzerinde inanç, tutum, öznel norm, algılanan davranışsal kontrol ve geçmiş satın alma sıklığının istatistiksel açıdan anlamlı ve olumlu yönde etkisi olduğu saptanmıştır. Sonuçlar doğrultusunda söz konusu olumlu etkilerin boyutları değerlendirilmiş ve bu etkinin veriminin artırılması ile ilgili öneriler sunulmuştur.

With the emergence of globalization in food trade, concerns about the transparency and safety of their food have increased. As a result, consumer interest in local foods, perceived as products characterized by a wide range of benefits, has also increased. Consumption of local food products, which are part of cultural heritage, provides many benefits to individuals and regions, and while consumers prefer local food products, health, quality, environmental friendliness, contributing to local producers, local economy and sustainability, etc. It is known that many factors are taken into account. In this direction, the aim of this research, which was carried out within the scope of Planned Behavior Theory, is to reveal how consumers' beliefs, attitudes, subjective norms, perceived behavioral controls and past purchasing frequencies have an effect on their local food purchase intentions. The study was carried out with the quantitative research method. The research data were collected from 394 participants living in Çanakkale by questionnaire technique. As a result of the analysis of the data obtained, it was seen that the majority of the participants defined the local food as the food produced within the borders of Çanakkale, they did local food shopping at least once a week, they did their local food shopping at the neighborhood market, and they spent 100 TL or more in local food shopping. It was determined that beliefs, attitudes, subjective norms, perceived behavioral control and past purchase frequency had a statistically significant and positive effect on the participants' intention to purchase local food. In line with the results, the dimensions of these positive effects were evaluated and suggestions were made to increase the efficiency of this effect.