Eşme (Uşak) ekolojik koşullarında ikinci ürün silajlık mısır yetiştiriciliğinde farklı dozlarda azotlu gübrelemenin verim üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, 2021 yılı yaz döneminde Eşme (Uşak) ekolojik şartlarında silajlık mısır yetiştiriciliğinde en çok kullanılan çeşitlerden olan Indaco ve Truva çeşitlerinde azotlu gübre uygulamaları yapılarak maksimum kalite ve optimum beslenme için en uygun azot (N) dozunu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çiftçi arazisinde yürütülen çalışmada tarladan alınan toprak örneği analize tabi tutulmuştur. Toprak analiz sonuçlarına göre gübre programı belirlenmiştir. Deneme, silajlık mısır çeşitlerinde 5 farklı N dozu (0-16-22-28-34 kg da-1) kullanılarak tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Deneme iki mısır çeşidi, üç tekerrür ve beş N dozu olmak üzere toplam 30 parselden oluşmuştur. Yapılan çalışmalar sonucunda farklı oranlarda uygulanan N dozları ile bitkilerin bazı agronomik özellikleri ve beslenme durumu arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; artan N dozları ile Indaco çeşidinde bitki yaş ağırlığı p?0.01, yaprak ağırlığı, gövde ağırlığı ve yeşil ot verimi ise p?0.05 önem düzeyinde artış göstermiştir. Yaprak N konsantrasyonu p?0.01 düzeyinde, potasyum (K) ve demir (Fe) konsantrasyonu ise p?0.05 düzeyinde istatistiki açıdan önemli bulunmuş, N ve Fe konsantrasyonu artan N dozları ile artış göstermiş K ise azalmıştır. Yaprak N konsantrasyonu en yüksek 28 kg da-1, K ve Fe konsantrasyonu ise en yüksek 16 kg da-1 azot dozunda elde edilmiştir. Truva çeşidinde bitki boyu, bitki yaş ağırlığı, gövde çapı, gövde ağırlığı, koçan ağırlığı, koçan/bitki oranı p?0.05 düzeyinde, yeşil ot verimi p?0.01 önem düzeyinde artan N dozları ile artış göstermiş, yaprak/gövde oranı ise p?0.05 önem düzeyinde azalmıştır. Yaprak bitki besin element konsantrasyonunda ise N, p?0.05 önem düzeyinde istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. Yaprak N konsantrasyonu 22 kg da-1 ve 28 kg da-1 azot dozlarında en yüksek değerde ölçülmüştür. Yaprağın fosfor (P), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), bakır (Cu), çinko (Zn) ve mangan (Mn) konsantrasyonu her iki çeşit içinde istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur. Yapılan değerlendirmede Indaco çeşidinin Truva çeşidine göre verim potansiyelinin daha yüksek olduğu ve bölge koşullarında yetiştirilmesi ile ihtiyaç duyulan kaliteli kaba yem üretimine olumlu katkı yapacağı sonucuna ulaşılmıştır.

This study was carried out in order to determine the most appropriate nitrogen (N) dose for maximum quality and optimum nutrition by applying nitrogen fertilizer to Indaco and Truva varieties, which are the most used varieties in silage maize cultivation, in Eşme (Uşak) ecological conditions in the summer of 2021. The study was carried out on the farmer's land, the soil samples taken from the field were analyzed. The fertilizer program was determined according to the soil analysis results. The experiment was set up in a randomized block design with 3 replications using 5 different N doses (0-16-22-28-34 kg da-1) in silage maize varieties. The trial consisted of a total of 30 plots including two maize types, three replications and five N doses. As a result of the studies, the relationships amog different rates of nitrogen application and some agronomic properties and nutritional status of the plants were evaluated. According to the results obtained; With increasing nitrogen doses, plant fresh weight p?0.01, meanwhile, leaf weight, stem weight and green forage yield increased at p?0.05 significance level in Indaco cultivar. Leaf N content was found to be statistically significant at p?0.01 level, and potassium (K) and iron (Fe) elements at p?0.05 level. N and Fe concentration increased with increasing nitrogen doses, while K concentration decreased. The highest leaf N concentration was obtained at 28 kg da-1, and the highest K and Fe concentration was obtained at 16 kg da-1 nitrogen dose. In Truva cultivar, plant height, plant fresh weight, stem diameter, stem weight, ear weight, ear/plant ratio increased at p?0.05, green grass yield increased at p?0.01 significance level with increasing nitrogen doses, while leaf/stem ratio decreased p?0.05 in significance level. In the leaf plant nutrient content, it was found to be statistically significant at the N p?0.05 significance level. Leaf N concentrations were maximum at 22 kg da-1 and 28 kg da-1 nitrogen doses. The phosphorus (P), calcium (Ca), magnesium (Mg), copper (Cu), zinc (Zn) and manganese (Mn) concentration of the leaf were found to be not statistically significant for both cultivars. In the evaluation, it was concluded that the yield potential of Indaco variety is higher than that of Truva variety and it will contribute positively to the production of high quality roughage needed by growing it in regional conditions.