Varoluşçu bir yaklaşımla Türk resim sanatında portre

Abstract

İnsan düşüncesi ve yaratıcılığı ile yakından ilişkili iki disiplin olan sanat ve felsefe insanın düşünce ve ifade potansiyelini geliştirir. Birbirlerini besleyen bu iki disiplin insanın varoluşunu, dünya ile ilişkisini ve buradaki anlamını keşfetmesine yönelik derinlemesine olanaklar sunar. Varoluşçu felsefeye göre, insanın hayatında mutlak bir anlam veya öz bulunmaz. Her birey, kişisel deneyimleri ve tecrübeleri ile kendi özünü ve anlamını oluşturmalıdır. Dolayısıyla, hayatın anlamını aramak yerine her bireyin kendi yaşamında anlam yaratması gerektiği düşüncesi ön plandadır. Bu tezde, varoluşçu felsefenin Türkiye'deki serüvenine değinilerek, bu felsefenin Türk düşünce ve sanat dünyasına nasıl giriş yaptığı ve ülkedeki etkileri incelenmiştir. Türk resim sanatında varoluşçuluğun etkilerinin gözlemlendiği tespit edilen ressamların özellikle portre çalışmalarından oluşan eserleri varoluşçuluk perspektifiyle incelenerek, bu eserlerde öne çıkan varoluşçu temalar ve bu temaların taşıdığı anlamlar üzerinde durulmuştur. Sanatçıların eserleri görsel ve içeriksel olarak analiz edilerek varoluşçu düşünceyle nasıl bütünleştikleri incelenmiştir.

Art and philosophy, two disciplines closely related to human thought and creativity, develop the potential of human thought and expression. These two disciplines, which feed each other, offer in-depth possibilities for human beings to discover their existence, their relationship with the world and their meaning in it. According to existentialist philosophy, there is no absolute meaning or essence in human life. Each individual must create his/her own essence and meaning through personal experiences. Therefore, instead of searching for the meaning of life, the idea that each individual should create meaning in his/her own life is at the forefront. In this thesis, the adventure of existentialist philosophy in Turkey, how this philosophy entered the world of Turkish thought and art and its effects in the country are analyzed. The works, especially portraits, of the painters, who were found to be influenced by existentialism in Turkish painting, were analyzed from the perspective of existentialism, and the existentialist themes and the meanings carried by these themes were emphasized in these works. The works of the artists are analyzed visually and contextually and how they are integrated with existentialist thought is examined.