Duygusal emek gösterimlerinin bireysel ve örgütsel öncülleri ile sonuçları üzerine bir araştırma

Abstract

Bu doktora tezinin amacını Duygusal Emek gösteriminin bireysel ve örgütsel öncüller ile sonuçları arasındaki etkileşimlerinin bir yapısal eşitlik modeli aracılığı ile incelenmesi oluşturmaktadır. Bu amaca dönük olarak araştırma evreni olan Bursa'da sağlık çalışanlarına yönelik bir anket hazırlanarak uygulanmıştır. 452 sağlık çalışanından elde edilen verilere LISREL 8.80 öğrenci versiyonu programında önce faktör analizleri sonrasında ise "yol analizi" uygulanmıştır. Ayrıca SPSS 19 ile tek yönlü varyans analizi, korelasyon ve t testleri de gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda, araştırma modelinin revize edilerek ve kısmen de olsa, sağlık çalışanlarının duygusal emek gösterimlerini açıklamada kullanılabileceği görülmüştür. Çalışmanın bulguları incelendiğinde, sağlık çalışanlarının duygusal gösterim stratejilerinden derin duygusal emek gösterimlerinin araştırma değişkenlerinden duygusal tükenmişlik dışında hepsiyle anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki içinde olduğu görülmüştür. Yine aynı şekilde duygusal davranış kuralları pozitif içerik gösterimi ile duygusal tükenmişlik dışında bütün diğer değişkenler arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bu çalışmada duygusal emek ile birlikte ilk kez ele alınan dindarlık değişkeninin sağlık çalışanlarının derin duygusal emek gösterimlerini pozitif yönlü olarak etkilediği bulunmuştur. Dindarlık değişkeninin aynı şekilde duygusal gösterim kurallarına verilen önem, duygusal davranış kuralları pozitif içerik gösterimi ve işgören performansı ile de anlamlı olarak pozitif ilişkiye sahip olduğu bulunmuştur. Ayrıca, sağlık kurum çalışanlarının sağlık kurumlarındaki farklı mesleki konumları ve kamu veya özel olarak kurum türleri ile duygusal emek gösterimleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Duygusal tükenmişliğin, duygusal emek davranışlarının performans üzerindeki etkisi üzerinde aracılık etkisi de bulunmaktadır.

The purpose of this doctoral thesis is to examine the interaction displays of emotional labor displays between individual and organizational antecedents and their consequences through a structured equation model (SEM). It was aimed to prepare and apply a questionnaire for health sector workers in Bursa, which is determined as a research area for this study. Data obtained from 452 health workers were analyzed in LISREL 8.80 student version program. Firstly, factor analysis were done. One-way analysis of variance, correlation and t-tests were also performed with SPSS 19. As a result, even revised, it was seen that the model can be used to explain the emotional labor displays of health sector workers. When the findings of the study were examined, it was found that there was a meaningful and positive positive correlation between the deep emotional behaviour and all the other variables of this research except emotional exhaustion. Likewise, there is a significant and positive relationship between the positive display rules and the other variables apart from emotional exhaustion. The degree of religiousness, which was considered as a variable for the first time in this study together with Emotional Labor, was found to positively affect the display of deep emotional labor for health professionals. The same variable has also a positive effect on emotional display rules with positive content, occupational performance and the importance of emotional display rules. In addition, there was a significant relationship between emotional labor (EL) displays and different occupational positions and types of institutions of health care providers. It has also been shown that emotional exhaustion has mediating effect on the performance impact of emotional labor behaviors.