Bozköy’de Kadın ve Erkeğin Mekân Kullanımında Toplumsal Cinsiyet Rolleri: Etnoarkeolojik Bir Yaklaşım

Abstract

Araştırma kapsamında Kuzeybatı Anadolu'da Biga Yarımadası'nda (Troas) Bozköy'de toplumsal cinsiyet rollerini anlamaya yönelik etnografik çalışma yapılmıştır. Etnografik çalışmanın amacı ilerleyen dönemlerde kazısı ve araştırılması planlanan prehistorik dönem Bozköy-Hanaytepe Höyüğü'ne toplumsal cinsiyet rolleri ile ilgili etnoarkeolojik temel veriler hazırlayıp toplumsal cinsiyet rolleri üzerine dikkat çekmektir. Çalışmada Bozköy'deki izlenimler neticesinde toplumsal cinsiyet rollerini özel, kamusal alan ve tarım arazileri başlıkları altında mekân içi ve mekân dışı bağlamında değerlendirilmiştir. Mekân içi ve mekân dışı iş bölümlerinde mimari öğelerden çokça yararlanılmıştır. Tarım arazileri ile köy dışındaki iş bölümünde ise tarım, hayvancılığa dayalı ekonomik değerlerden ve maddi nesnelerden faydalanılmıştır. Çalışmada köyün ekonomik yapısı (tarım, hayvancılık, zeytincilik vb.), köy ekonomisinin konut mimarisine etkileri (tipolojik farklar), köyün demografik yapısı, sosyal değişimlerin konut mimarisine etkisi değerlendirilmiştir. Köyün çevre yerleşmelerle ilişkisi, köyde zanaat veya el işleri, mekân içi ve mekân dışı mimari öğeler ışığında toplumsal cinsiyet rolleri, kadın ve erkek arasında mekân içi ve mekân dışı bağlamında tarımsal arazilerde ve köy dışında iş bölümü, ekonomide kadın ve erkeğin yeri göz önünde tutulmuştur.

Within the scope of the research, an ethnographic study was conducted to understand gender roles in Bozköy, in the Biga Peninsula (Troas) in Northwest Anatolia. The aim of the ethnographic study is to prepare ethnoarchaeological data on gender roles in the prehistoric period Bozköy-Hanaytepe Mound, which is planned to be excavated and explored in the future, and draw attention to gender roles. In the study, as a result of the impressions in Bozköy, gender roles are evaluated in the context of inside and outside space under the titles of private, public space and agricultural land. Architectural elements were widely used in interior and exterritorial work sections. Agricultural lands and economic values and material objects based on agriculture and animal husbandry were used in the business segment outside the village. In the study, the economic structure of the village (agriculture, animal husbandry, olive cultivation, etc.), the effects of the village economy on the housing architecture (typological differences), the demographic structure of the village, and the effects of social changes on housing architecture were evaluated. The relationship of the village with the surrounding settlements, crafts or handicrafts in the village, gender roles in the light of interior and exterritorial architectural elements, the division of labor between women and men in and outside the village in the context of indoor and outdoor work, the place of women and men in the economy are taken into consideration.