Yahudilerin Osmanlı İmparatorluğuna Gelişi ile Türkiye Cumhuriyeti’nin İlan Edildiği Tarihsel Sürece Kadar SosyoKültürel ve Ekonomik Durumların Araştırılmasına Yönelik Tarihsel Bir Yaklaşım

Abstract

M.S. 70 senesinde General Titus’un, Kudüs’ü ele geçirmesi ve ikinci kez yapılan Süleyman Mabedi’ni yıkmasından sonra, Yahudilerin gemilerle Avrupa’ya götürülmesi ve dünyanın her tarafına göç etmeleriyle, Yahudi Diaspora yaşamı başlamaktaydı. Hıristiyanlık, Roma İmparatorluğu’nun resmi dini olunca, Yahudilere karşı baskı ve zulümler artmıştı. Avrupa’da ticaretin yabancılar eliyle yürütülmesi noktasında, Yahudilerin ekonomideki etkileri çoğalmıştı ve X. yüzyılda Asya ile Avrupa arasında en önemli ekonomik bağı oluşturabilmişlerdi. XI. yüzyıldan sonra Batı Avrupa’da ulus devletlerin kurulması ve kapitalizmin gelişmesiyle birlikte, Yahudileri, ticari faaliyetlerden uzaklaştırma amacına istinaden birçok Avrupa ülkesi dini sebepleri öne sürerek, Yahudileri sürgün etme politikası izlemişlerdir. Bu sürgünler nedeniyle Yahudiler, o zamanın etkili gücü durumundaki Türk Dünyası’na ve Osmanlı İmparatorluğuna sığınmışlardır. Böylelikle Yahudiler, Osmanlı imparatorluğunun çöküşünden Türkiye Cumhuriyeti’nin ilan edildiği döneme kadar sosyal ve ekonomik olarak rahat yaşama imkânına kavuşmuşlardır. Bu makale, belirtilen dönemdeki Yahudilerin, sosyo-ekonomik yönden katkılarının incelenmesini ve Yahudi inancıyla iktisadi konular arasındaki ilişkinin ortaya konmasını amaçlamaktadır.

Jewish Diaspora life began at 70 AD, after General Titus had captured Jerusalem and destroyed the second temple of Solomon. Meanwhile, Jews were transported to Europe by ships and migrated to all parts of the world. When Christianity became the official religion of the Roman Empire, the pressure and oppression of the Jews had increased. At the point of conducting trade in Europe by foreigners, the effects of the Jews on the economy had increased and they were able to form the most important economic link between Asia and Europe in the X. century. After the XI. century, some European countries agreed to expel the Jews, with the aim of removing them from commercial activities, with the development of capitalism linked to the nation states of Western Europe. Due to these exiles, the Jews had taken refuge in the Turkish World and the Ottoman Empire, which were the most powerful power of that time. Thus until the collapse of the Ottoman Empire and the proclaimation of theRepublic of Turkey, the Jews had been able to have a comfortable living opportunity socially and economically. This paper aims to examine the socio-economic contributions of the Jews in the mentioned period and to reveal the relationship between the Jewish faith and economic issues.