12 Yıllık Zorunlu Eğitim Döneminde Türk Eğitim Sistemi’nin Sayısal Görünümü

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de 12 yıllık zorunlu eğitimin uygulandığı 2012-13 – 2019- 20 Eğitim ve Öğretim Yılları arası eğitime dair temel istatistiklerin bütünsel olarak incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, araştırma genel tarama modelinde tasarlanmıştır. Veriler, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Strateji Geliştirme Başkanlığı ve Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yayınlanan resmi istatistiklerden derlenmiştir. Analiz sürecinde, MEB bütçesi, okullaşma oranları, okul, şube, öğretmen ve öğrenci sayıları ile yükseköğretime geçen öğrenci sayılarına ilişkin bilgiler derlenmiş ve çeşitli hesaplamalarla elde edilen bulgular tablolarla veya grafiklerle özetlenmiştir. Analizlerin sonucu ilk olarak, MEB Bütçesi’nin 2019-2020 Eğitim ve Öğretim Yılı’nda 2012-13 Eğitim ve Öğretim Yılı’na göre 2,64 kat artış gösterdiği belirlemiştir. Bulgular ayrıca, 2012-20 arasında yıllara göre toplam öğrenci sayısının (ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim birlikte) birbirine yakın olduğunu ortaya koymaktadır. MEB Bütçesi’nden öğrenci başına düşen harcama miktarı ise, 12 yıllık zorunlu eğitim döneminde 2.940 TL’den 7.550 TL ’ye çıkmış olsa da Amerikan doları karşılığı olarak 2012-13 yılında 1.614 dolara denk gelen öğrenci başına eğitim harcaması, 2019-20 yılında 1.026 dolara gerilemiştir. Diğer taraftan, 12 yıllık zorunlu eğitim periyodunda şube ve öğretmen başına düşen ortalama öğrenci sayıları 15-30 öğrenci arasındayken, okul başına düşen ortalama öğrenci sayısı ilkokul (192-213 öğrenci) ve ortaokul (296-328 öğrenci) düzeyine kıyasla ortaöğretim düzeyinde (432-628 öğrenci) oldukça fazladır. Bu sonuçlar bir arada değerlendirildiğinde, hem şube hem de okul başına düşen öğrenci sayılarının daha da aşağıya çekilerek Türkiye’deki okullarda öğrenme ortamının genişletilmesi ve zenginleştirilmesi adına yeni okulların açılması ve/veya mevcut okulların fiziki yapısının geliştirilmesi ve doğal olarak bu okullarda görevli eğitimci sayılarında artış sağlanması için eğitim bütçesinin artırılması önemli görünmektedir. Ayrıca, son sınıftayken yükseköğretim sınavına başvuranlardan, yükseköğretimde bir programa yerleşemeyenlerin sayısı sürekli artış göstererek, 2012-13 – 2019-20 Eğitim ve Öğretim Yılları arasında 404.994’ten 608.521’e çıkmış görünmektedir. Yükseköğretime geçiş için bekleyen ve giderek genişleyen bu kitlenin azaltılması için yetkililer tarafından meslek yüksekokulları bağımsız yükseköğretim kurumları haline getirilip bulundukları bölgenin öncelikli alanlarına yönelik programlar açılarak öğrenci kapasiteleri arttırılabilir.

The purpose of this research is to holistically examine the essential statistics between the 2012-13 – 2019-20 academic years in which the 12 years compulsory education has been employed in Turkey. In line with this purpose, the research was designed in general survey model. The data were retrieved from the official statistics published by the Strategy Development Unit, Ministry of National Education (MoNE) and the Centre for Student Selection and Placement. During the analysis, information about the MoNE Budget, schooling rates, the number of schools, classrooms, teachers, students, and also students who achieved to continue to the higher education level was gathered, and then the calculation results were summarised by tables and graphs. The analysis first showed that the MoNE Budget increased 2.64 times greater in the 2019-20 Academic Year than the 2012-13 Academic Year. In addition, the total number of students (in primary, middle, and high schools altogether) between 2012 and 2020 were relatively close in each year. During the same period of the 12 years compulsory education, despite the increase of expenditure per student from 2,940 TL to 7,550 TL, its US dollar equivalency of 1,614 in 2012-13 decreased to 1,026 US dollar in 2019-20. On the other hand, while the average number of students per classroom or teacher were 15-30 students, comparing the number of students per a primary (192-213 students) or middle (296-328) school, the number of students per a high school (432-628 students) was quite high. Considering these findings, to expand and enrich the learning environment of schools in Turkey by further decreasing the average number of students both for a classroom and school, it seems important to increase the educational budget for the establishment of more schools and/or further improvement of the physical structure in the existing schools, and naturally ensuring the employment of more teachers in these schools. Moreover, the number of students who could not achieve to continue to the higher education level during the first year in their secondary education graduate has chronically increased from 404,994 to 608,521 between 2012-13 and 2019-20 academic years. As a suggestion to minimize this continuously increasing student population expecting to attend higher education, the authorities can increase the student capacity in two-year vocational colleges by first re-organising these schools as independent higher education institutions and then establishing new degree programmes parallel to the areas of employment in the respective region.