Selçuk ilçesi (İzmir) sulak alanlarındaki insan çevre etkileşimi ve ekoturizm potansiyeli

Abstract

Tarih boyunca çevresinde önemli yerleşmeler kurulan Küçük Menderes deltası, Selçuk (İzmir) ilçesinin idari sınırları içerisinde yer alır. Bu delta sahasında yer alan sulak alanlar (Gebekirse, Çakal, Kocagöz, Belevi gölleri ve Eleman bataklığı) ve sulak alanlarla doğrudan etkileşimde olan kırsal yerleşmeler (Barutçu, Zeytinköy ve Belevi) çalışma alanımızı oluşturmaktadır. Bu özel coğrafi çevre, çeşitli canlı türlerine (kuşlar, memeliler gibi) ev sahipliği yapmasının yanı sıra, çeşitli insan etkinliklerine (tarım, turizm vb.) kaynak sağlar. Bu faaliyetler içinde turizm etkinlikleri önemli bir yere sahiptir. Turizm etkinliklerinin geleneksel çekicilikleri olarak kabul gören deniz-kum-güneş üçlüsüne olan talep günümüzde yerini gezmek-öğrenmek-tanımak bileşenlerine bırakmaya başlamıştır. Bu bileşenlerin en iyi gerçekleştiği turizm türü ekoturizmdir. Selçuk, genellikle tarihi ve dini çekicilikleri ile tanınmakla birlikte; ilçenin çok iyi tanınmayan doğal çekicilikleri büyük bir ekoturizm potansiyeli oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında seçilen örneklem yerleşmelerin yöre sulak alanları ile etkileşimini ortaya koymak ve yörenin turizm çeşitliliğinin geliştirilmesine yönelik öneriler sunulması bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu sayede yöre sakinlerinin de turizm sektörüne adapte edilerek, korumanın ve kullanımın birlikte gerçekleştirilebileceği sürdürülebilir bir turizm anlayışı yörede hakim kılınabilir. Araştırma alanında yer alan yerleşmeler ve sulak alanlara ilişkin çeşitli veriler anket ve mülakat yöntemleriyle toplanmıştır. Yöre sakinlerine ve ziyaretçilere ilişkin bulgular (demografik, sulak alan ve turizm) frekans ve yüzde hesaplamaları ile analiz edilmiş; alanlar arasında benzerliklerin ve farklılıkların tespiti için istatistiki testler uygulanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda yörenin büyük bir ekoturizm potansiyeline sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca yöre sakinleri ve ziyaretçilerin de yörede ekoturizmin hayata geçirilmesi için istekli oldukları belirlenmiştir.

Küçük Menderes delta that, throughout history significant settlements established around it, is located in administrative boundaries of the town of Selçuk. Wetlands located in this delta (Gebekirse, Çakal, Kocagöz, Belevi Lakes and Eleman Swamp) and rural settlements (Barutçu, Zeytinköy and Belevi) which interact directly with the wetlands are our study area. This special geographical environment hosts various species(birds, mammals, etc.) as well as human activities (agriculture, tourism). Tourism is an important part of these activities. Today demand to components, touted as the traditional charm of tourism activities trio of sun, sea and sand changed as visiting, finding and recognizing. Best option for this components is ecotourism. Selçuk often acknowledged with religious and historic charm; undiscovered natural appeals constitute a huge potential for ecotoruism. Main objectives of this study are, reveal the interaction between local wetlands and settlements that choosed for this study and provide recommendatitons to develop regional tourism diversity. In this way by adapting local residents to the tourism industry, sustainable tourism concept which include protection and utilization performed together may prevail. Datas about the settlements located in the study area and wetlands, were collected by questionnaire and interview methods. The findings related to the local residents and visitors (demographic, wetlands and tourism) were analyzed by frequency and percentage calculations;statistical tests were applied for the detection of similarities and differences between fields. According to the findings obtained, region has a great potential for ecotourism. In addition it has been determinded that local residents and visitors are willing to implement ecotourism activities in the region.