Geç Antik Çağ'da Assos konut mimarlığı

Abstract

Troas Bölgesi?nin güney kıyılarında bulunan ve Behramkale olarak bilinen Assos, Antik Çağ?da önemli bir antik kent hüviyetinde olup, bugün Geç Antik Çağ?a ait bir kısım konut yapısına ev sahipliği yapmaktadır. Antik kentte bir yüz yılı aşkın süredir yapılan çalışmalar sonrası tespit edilen konutların, kazılar sonrası günümüzde bir kısmı açığa çıkarılmış ve bilimsel olarak değerlendirilebilmişlerdir. Gösterişten uzak, sadece barınma hizmetine cevap verebilecek nitelikte olan bu konutların plansal kurguları tespit edilmiş, yapısal özellikleri ele alınarak kullanım evreleri belirlenebilmiştir. Benzer inşa teknikleri ve malzeme kullanılarak inşa edilmiş olan konutların bir çoğu açık avlular etrafında gelişim göstermişler ve kentin topografik yapısına uygun olarak, eğimli arazinin düzleştirilmesi sonucu oluşturulan teraslar üzerine yayılmışlardır. Yapı ve biçim olarak daha çok orta sınıf, dar gelirli insanların yaşam alanları şeklinde tanımlanabilecek olan bu konutlar, kentte inşa edilen kiliseler ile birlikte Geç Antik Çağ Assos?unun en önemli yapısal unsurları olarak kabul edilirler. Dönemin dinamiklerine uygun olarak belli alanlarda kümelenmişler, Geç Antik mahalle yaşamından kesitler sunarak, eski Assos günlük yaşamı hakkında bilinmeyenlerin öğrenilmesine yardımcı olmuşlardır. Bununla birlikte, Assos?da tespit edilen ve bu tez çalışmasının konusunu oluşturan Geç Antik konutların bir kısmı, Antik Çağ?dan gelen konut geleneğinin Geç Antik Çağ?daki yansımasını ve konutların bu dönemde nasıl bir değişim içerisine girdiğini göstermesi bakımından da ayrıca bir önem taşırlar. Çünkü bu konutlar, Arkaik ve Klasik Çağ?lardan başlayarak çeşitli onarımlar, tamiratlar ya da eklentiler sonucu, Geç Antik Çağ?ın sonuna kadar sürekli olarak değişerek kullanılmışlar ve konut yapılarının zaman içerisinde nasıl dönüşebildiklerini bizlere göstermişlerdir. Dolayısıyla burada en başta söylenmesi gereken, Assos?da tespit edilerek bu tez çalışmasında ele alınan konut biçimlerinin, bölgesel bir karakterde gelişip kimlik kazanmış olan orta sınıf konutlar olduklarıdır. Bunlar dönemin konut mimarlığı üzerine mevcut bilgilerimizin pekişmesini sağladıkları gibi, Geç Antik dönemin kentsel gelişimi ve kentsel dokusu hakkında da önemli sonuçlara varmamıza olanak sağlayan önemli yapılardır.

Assos, also known as Behramkale is an important ancient city in the south coast of Troad and today is home a number of Late Antique residential structure. After the studies over a hundred years in the ancient city, these residential buildings were identified and would be revealed by the excavations and evaluated as scientific researchs. These modest houses are just provide the shelter service which their constructions of plan have been determined, structural features have been considered and also their stages of use have been identified. Many of the houses are developed around the open courtyards and built up to using same construction techniques with similar materials in accordance with the topographic structure of the city, where is created as a result of the flattened spread of sloping terrain on the terraces. Besides, these houses can be defined the most important structural elements with the churches which they were built in Late Antique period in the city of Assos as a very middle-class of low-income people living areas are considered to be as structure and form. Clustered in certain areas, in accordance with the dynamics of the period and provided us the living quarter of Late Antiquity with the helped the learning of unknowns about the daily life of ancient Assos. However, a part of the Late Antique housing units which is the subject of this thesis and identified in Assos, have a special significance in terms of showing the residential tradition reflected in the Late Antiquity from ancient times and how this houses had entered into a transformation. Because these houses are primarily used from the Archaic and Classical ages until the end of the Late Antiquity, with various repairs, modifications or subdivisions and showed us how the residential buildings were turned into in times. Thus, first of all needs to be said here, the housing forms of discussed in this thesis and identified in Assos, were developed in a regional character and built up in middle-class. Also they are the important structures which provide the reinforcement of our current knowledge on the residential architecture of the period, such as urban development and urban fabric of the Late Antiquity.