Dilin Rivayetinde Dilcilerin ve Nahivcilerin Takip Ettikleri Usûl (Sîbeveyhi Örneği)

Abstract

Hadis âlimleri, âdil ve sika ravilerden rivayete son derece önem vererek ve takip ettikleri metot sayesinde sünneti şüphe ve şaibelerden temizlediler. Acaba Arap dili âlimleri, dil rivayetinde aynı hassasiyeti gösterdiler mi? Yoksa sened tenkidi ve cerh-tadîl konularında müsâmahakâr mı davrandılar. Dil âlimleri tarafından uygulanan böyle bir kayıt altına alma sistemi varsa söz konusu sistem, hadis ulemasının kullandığı sistem seviyesinde midir? Bu araştırmada dil ve nahiv âlimlerinin dili rivayet etmedeki tespit metotları hakkındaki görüşlerini inceleyeceğiz. Yukarıdaki soruya Sîbeveyhi’nin el-Kitâbı’nı örnek alarak ve uygulamalı olarak cevap vermeye çalışacağız. Sîbeveyhi’nin senedi zikretme, rivayeti alma yolu ve sened hakkında hüküm verme açısından rivayetlerinde takip ettiği metodu ortaya koymaya gayret edeceğim.