İstanbul’da Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Taksim ve Daruşşafaka hastanelerinin vefat listeleri, yaralı ve hastaların vefat sebepleri (1915-1916)

Abstract

Çanakkale Muharebeleri Türk tarihi ve Dünya tarihi açısında önemli bir dönüm noktasıdır. Savaşların siyasi sonuçları yanında iktisadî ve içtimaî sonuçları da vardır. Bununla birlikte savaş sadece muharebe cephede harp ya da birliklerin ikmali ile de değildir. Yaralanmalar, hastalıklar ve bunların tedavileri de savaşın bir parçasıdır. Osmanlı Devleti savaş sırasındaki sağlık hizmetlerinin kayıtlarını tutmuştur. Özellikle İstanbul’da Hilâl-i Ahmer Cemiyeti’nin idaresindeki hastanelerin sağlık kayıtları bu açıdan çok önemlidir. Cephe gerisine getirilen bir yaralının hastaneye girişinden hangi halde olursa olsun çıkışına kadar kaydının tutulması tıp tarihi ve dönemin sağlık hizmetlerinin anlaşılması açısından da ayrıca önemli bir durumdur. Bu çalışma ile Hilâl-i Ahmer Cemiyeti’nin hastanelerindeki kayıtlardan yola çıkarak, yaralıların cephedeki yaralanmalarını mahiyeti ve vefat sebepleri üzerinde durulacaktır.

The Gallipoli Battles is a turning point in Turkish history as well as the world history. There are economic and social outcomes of these wars. At the same time, the wars are not all about combatting in the battlefield and unit supply. Injuries, illnesses and treatment of these are a part of the wars as well. The Ottoman Empire took a record of health care services during the war. Particularly, the records of the hospitals under the management of Istanbul’s Red Crescent Association are very important. Besides, it equally important to know how the sanitation works went down in that time for the history of medicine, to have a record of the wounded from his/her coming to the hospital and leaving. With this study, based upon the Red Crescent Association’s hospital records, we will lay emphasis on the essence of battlefield injuries and the causes of deaths.