Garîbu’l-Kur’ân literatüründe İbn Hişâm’ın yeri ve Râğıb el-İsfehânî’nin el-Müfredât’ıyla mukayesesi

Abstract

Bu makalenin amacı, pek çok İslâmî ilimde devrinin önde gelen isimlerinden biri olan Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik İbn Hişâm’ın es-Sîretü’n-nebeviyye’sini, “garîbu’lKur’ân” açısından ele alarak, onun Garîbu’l-Kur’ân literatüründeki yerini tesbit etmek ve erRâğıb el-İsfehânî’nin el-Müfredât’ıyla karşılaştırmaktır. İbn Hişâm’ın es-Sîretü’n-nebeviyye’si tefsir açısından değer arzeden bir eserdir. Bu eserinde Hz. Peygamber’in hayatını başından sonuna ele alan İbn Hişam, aynı zamanda tefsirin belli başlı konularına detaylı olarak yer vermiştir. Mesela vuku bulan olaylarla ilgili nazil olan ayetleri belirttikten sonra, ayetlerde geçen kelimelerin manalarını izah etmiştir. Onun verdiği bu bilgiler, Garîbu’l-Kur’an literatürü açısından önemlidir. Bu makalede önce “garîbu’l-Kur’ân” teriminin ne manaya geldiği ve bu ilmin ne zaman doğduğuyla alakalı bilgi verilecek ve Garîbu’l-Kur’ân literatürü üzerinde durulacaktır. Ardından İbn Hişâm’ın bu literatürdeki yeri tesbit edilip, bu sahadaki en önemli isimlerden biri olan Râğıb el-İsfehânî’nin el-Müfredât adlı eseriyle mukayesesi yapılacaktır.

The purpose of this article is to compare the work Al-Sira al-Nabawiyya of Abu Muhammad Camal al-Din Abd al-Malik Ibn Hisham whom is one of the pioneers of his age in many İslamic sciences, taken from the angle of Gharib al-Quran, to establish its place among the literature of Gharib al-Quran and to compare it to al-Mufradat of Ragib al-Isfahani. Al-Sira al-Nabawiyya which belongs to Ibn Hisham is a work by offering significant value in terms of interpretation. In his work, Ibn Hisham has taken up with life of Prophet Muhammed from the begining to end including commentaries on the major topics of the interpretation in detail. For instance, after stating that revealed verses of Quran regarding the occured events, he explained the meaning of words in the verses of Quran. Those informations he gave is truly important in terms of the literature of Gharib al-Quran. In this article, it will be started with a short information about Gharib al-Quran and its literature, after that it will continue with the relevant information about its literature when it was formed. Afterwards, the place of the work of Ibn Hisham in the literature will be determined. It will be compared with al-Mufradat of Ragib al-Isfahani whom is well-known highly educated person in the literature.