Resim sanatında görsel bellek bağlamında yaşanmışlık kavramı

Abstract

"Yaşanmışlık" kavramının "görsel bellek" olgusu üzerinden incelendiği bu tezde, insanlık tarihinden itibaren 'anı'ların sanata yansıdığı noktaların açıklanması hedeflenmiştir. Sanat tarihinin başlamasıyla birlikte süregelen hareketlilik her zaman hakikati aramakla gelişmiştir. Bu devinim oluşmadan önce de yaşanılan an'ların belgelenmesi mağara duvarlarından başlayıp balmumu tabletlere kadar uzanmaktadır. İnsan beyninde, yaşanılan olayların izlerini saklamaya yarayan bellek sistemi, ilk çağlardan itibaren insanı bazı olayları unutmaması yönünde dürtüler. Bu sistem en temelde insan zihninin olayları duyularla algılamasını ve görsel bellek yardımıyla yine görsel olarak ifade etmesini sağlamıştır. Sanat yapıtı anılardan beslenmekle birlikte anıları gün yüzüne çıkartan bir araç işlevi de görmektedir. Yaşanılan duyguların yoğunluğuna göre uzun süreli belleğe kazınan bu anılar, yine belli bir görsel algı yardımıyla gün yüzüne çıkar. Sıradan görünen bir objenin görüntüsü, uzun süreli belleğimizde aslında var olan bir anıyı dürtüler. Çalışmanın bu alandaki işlevi, geçmişte yaşanmış bir olayın günümüz anına taşınabilmesi yönünde sanat eserinin bir araç işlevi görüp, bu bağlamda görsel belleğin yaşanmışlık olgusunu her daim içinde barındırdığını gösterir. Sanat eserindeki an yansımaları da gündelik olguların anımsanmasına zemin hazırlar. Bu analizlerle geçmişten bugüne zihnin işlevi, görsel bellek ve anı betimlemelerinin altında yatan yaşanmışlık olgusunun güncel sanatın temellerine olan etkisi ortaya konulmuştur.

In this dissertation, in which the concept of "experience" is examined through the phenomenon of "visual memory", it is aimed to explain the point where the attachment to memories from the history of humanity is reflected in art. With the beginning of art history, the ongoing movement has always developed with the search for the occured, starting from the cave walls and extending to wax tablets. The memory system in the human brain, which serves to hide the traces of the events experinced, has been urging people not toforget some events since the first ages. This system basically enabled the human brain/mind to perceive events with the senses and the work of art is fed by memories, it also functions as a tool that brings memories to the surface. These memories, which are engraved in the long-term memory according to the intensity of the emotions experienced, are revealed with the help of a certain visual perception. The image of an ordinary-looking object triggers a memory that actually exists in our long-term memory. The function of the study in this area shows that the work of art functions as a tool to carry an event that happened in the past to the present moment, and in this context, visual memory always contains the phenomenon of lived experience. The reflections of the moment in the work of art also lay the groundwork for remembering everyday phenomena. With these analyzes, the effect of the phenomenon of experience, which underlies the function of the mind, visual memory and memory descriptions from past to present, on the foundations of contemporary art has been revealed.