Demokrasi ve ekonomik özgürlüğün doğrudan yabancı yatırım üzerine etkisi: Türkiye için ekonometrik analiz

Abstract

Gelişmekte olan ülkelerde önemli bir yere sahip olan doğrudan yabancı yatırımları etkileyen faktörlerin belirlenmesi, oluşturulacak politikalar açısından oldukça önemlidir. Ekonomik büyüme ve istikrarın sağlanması açısından da demokrasi ve ekonomik özgürlük son yıllarda üzerinde çok fazla çalışılan konulardandır. Bir ülkedeki demokrasi arttıkça ekonomik güven artacağı ve doğrudan yabancı yatırımlarda da artış olacağı beklenmektedir. Bu amaçla çalışmada 1995-2020 dönemleri arasında Türkiye'de demokrasi, ekonomik özgürlük ve doğrudan yabancı yatırımlar arasındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışmada ADF ve PP birim kök testleri ile değişkenlerin durağanlık incelemesi yapılmıştır. Johansen Eşbütünleşme Testi ile değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisi incelenmiş, ardından Granger Nedensellik testi ile ilişkinin yönü belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonuçları, söz konusu değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğunu göstermiştir. Granger Nedensellik testi sonucuna göre ise, doğrudan yabancı yatırımlar ile demokrasi arasında tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilirken demokrasi ve faiz oranları arasında ise tek yönlü bir nedensellik ilişkisine rastlanmıştır.

Determining the factors affecting foreign direct investments, which have an important place in developing countries is quite important for the policies to be created. As democracy increases in a country, economic confidence increases. The importance of democracy and economic freedom for economic growth and providing stability are topics that have been studied extensively in recent years. As democracy increases in a country, it is expected that economic confidence will increase and there will be an increase in foreign direct investments. For this purpose, in this study, the relationship between democracy, economic freedom and foreign direct investments in Turkey between the 1995-2020 periods was investigated. In the study, stationarity analysis of the variables was carried out with ADF and PP unit root tests. The cointegration relationship between the variables was examined with the Johansen Cointegration Test, then the direction of the relationship was tried to be determined with the Granger Causality Test. The results of the research showed that there is a cointegration relationship between the mentioned variables. According to the Granger Causality Test result, it is seen that there is a one-way causality relationship between fdi and democracy. In addition, a one-way causality relationship was found between democracy and interest.