Çanakkale ilinde IPARD II kapsamında çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi programından fon kullanan işletmelerin sosyoekonomik yapılarının incelenmesi

Abstract

Kırsal kalkınma; kırsal alanlarda tarım ve tarıma dayalı mesleklerden geçimini sağlayan insanlar için alternatif geçim kaynakları geliştirmeyi amaçlamaktadır. Türkiye'de kırsal alanlarda yaşayan insanların neredeyse tamamı tarımsal faaliyet ile uğraşmakta olduğu için kırsal kalkınma ile tarım bütünleşmektedir. Avrupa Birliği'ne (AB) katılım öncesinde, AB mevzuatlarına uyum sağlanması için gerekli altyapının oluşturulması amacıyla 2007 yılında Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) kurulmuştur. TKDK aracılığı ile uygulanan, Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Bileşeni IPARD Programı ile AB fonlarının kırsal kalkınmada kullanımı sağlanmaktadır. Bu fonların kırsal kalkınmanın gerçekleşmesinde etkin bir şekilde kullanılması, bölgesel ölçekte kırsal kalkınmaya, ulusal ölçekte ekonomik kalkınmaya ve gelir dağılımı dengesinin oluşmasına önemli katkılar sağlamaktadır. Bu tezin amacı, Çanakkale'de IPARD çerçevesinde çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi fonundan faydalanan işletmeleri sosyoekonomik bakımdan inceleyerek, başvuru ve uygulama süreçlerindeki sorunların tespiti ve bu desteklemelerin bölgede sağladığı ekonomik faydanın ortaya konularak işletmelerin, sosyal ve ekonomik etkinliğinin arttırılması için düzenlemeler yapılabilmesine fayda sağlayabilmektir. Çalışmada, Çanakkale'de IPARD programı çerçevesinde fondan yararlanan 46 işletme ile anket çalışması yapılmıştır. Araştırma çerçevesinde yapılan anketler incelenip, yorumlanıp, analizi yapılmıştır. Elde edilen veriler, hazırlanan indeksler ile birlikte bu tez çalışmasına yardımcı olacak değişkenlere dönüştürülmüştür. Anket sonuçlarını değerlendirmek için istatistiksel paket programı olan SPSS programı kullanılmıştır. Tez çalışmasının sonuçlarına göre; anket katılımcılarının %59'unu erkekler ve %41'ini kadınlar oluşturmaktadır. İşletme sahipleri en yüksek oran ile üniversite mezunudur ve hem tarımsal hem tarım dışı geliri olduğu görülmüştür. İşletmelerin faaliyet alanları incelendiğinde turizm sektörü öncü gelmektedir. Bu sektörü tarıma dayalı sanayi ve tarım sektörü takip etmektedir. İşletme sahipleri, IPARD programına; yatırım maliyetlerini azaltmak, üretilen ürünlere katma değer kazandırmak ve işletmelerini markalaştırmak gibi beklentilerle başvurmuş ve bu beklentilerini IPARD II destekleriyle karşılamışlardır. Çanakkale TKDK İl Koordinatörlüğü'nden çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi fonundan yararlanan işletmelerin sosyoekonomik profilleri belirlenerek, başvuru ve uygulama sürecindeki sorunlar tespit edilmiştir ve bu desteklemelerin bölge için yarattığı ekonomik fayda ortaya konulmuştur.

Rural development; It aims to develop alternative livelihoods for people who make a living from agriculture and agriculture-based occupations in rural areas. Since almost all of the people living in rural areas in Turkey are engaged in agricultural activities, rural development and agriculture are integrated. Prior to accession to the European Union (EU), the Agriculture and Rural Development Support Institution (ARDSI) was established in 2007 to create the necessary infrastructure for harmonization with EU legislation. With the Pre-Accession Financial Assistance Rural Development Component IPARD Program implemented through ARDSI, the use of EU funds in rural development is ensured. The effective use of these funds in the realization of rural development provides important contributions to rural development at regional scale, economic development at national scale and the formation of income distribution balance. The aim of this thesis is to examine the enterprises benefiting from the diversification and development of farm activities within the framework of IPARD in Çanakkale from a socioeconomic perspective to identify problems in the application and application processes and to make arrangements to increase the social and economic efficiency. In the study, a survey was conducted with 46 businesses benefiting from the fund within the framework of the IPARD program in Çanakkale. The questionnaires made within the framework of the research were examined, interpreted and analyzed. The obtained data, together with the prepared indexes, were transformed into variables that will help this thesis study. SPSS program, which is a statistical package program, was used to evaluate the survey results. According to the results of the thesis study; 59% of the survey participants are men and 41% are women. Business owners are university graduates with the highest percentage and it is seen that they have both agricultural and non-agricultural income. When the fields of activity of the enterprises are examined, the tourism sector is the leading one. This sector is followed by agriculture-based industry and agriculture sector. Business owners applied with expectations such as reducing investment costs, adding value to the products produced and branding their businesses with the IPARD program, and they met these expectations with IPARD II supports. The socio-economic profiles of the enterprises that benefit from the diversification and development of farm activities from Çanakkale ARDSI Provincial Coordination Office were determined, and the problems in the application and implementation process were determined and the economic benefits of these supports for the region have been revealed.