Seddülbahir Kıyı Muharebeleri (25 Nisan 1915)

Abstract

Çanakkale Muharebeleri, Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Harbi'nde savaştığı en önemli cephelerden biridir. Muharebelerin geçtiği alanın jeopolitik ve stratejik konumu savunan ve saldıran açısından aktif ve güçlü bir hazırlığı beraberinde getirmiştir. Çanakkale Boğazı, Akdeniz'i Karadeniz'e bağlayan konumu, kıtalar arası geçiş güzergâhında olması ve Osmanlı Devleti başkenti İstanbul'a denizden açılan kapı olması özelliği ile önem arz etmektedir. Bu önem Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte İngiltere ve Fransa'nın, Almanya karşısında üstünlüğü ele almak, boğazları ele geçirmek suretiyle Rusya'ya yardım götürmek ve Osmanlı Devleti'ni saf dışı bırakmak amacıyla deniz harekâtı düzenlenmesine neden olmuştur. Bu nedenlerle 19 Şubat – 18 Mart 1915 tarihleri arasında gerçekleştirilen deniz harekâtı başarısızlıkla neticelenince müttefikler kara harekâtı yapma kararı almıştır. 25 Nisan 1915 tarihinde başlayan kara harekâtının ilk günü aslında tüm muharebelerin de en önemli günüdür. Çünkü Türk tarafının küçük gözetleme ve savunma birliklerinin üstün düşman kuvvetlerine karşı cesur ve inatçı bir şekilde savunmaları, takviye birliklerine cepheye yetişmesi konusunda çok değerli zaman kazandırmıştır. Burada saldıran taraf açısından Seddülbahir'de ilk günkü hedef olan Alçıtepe ele geçirilememiş ve muharebelerin son gününe kadar da bu hedeften uzak kalınmıştır. 25 Nisan 1915 günü üstün düşman askerleri karşısındaki Türk askerleri ve komuta kademesinin başarılı direnişi ile 26'ncı Alay 7'nci Bölük Komutanı Yüzbaşı Yusuf Kenan Efendi ve daha birçok askerin inisiyatif kullanması çok değerli zaman kazandırmış ve ilk günün en az zararla kapatılması sağlanmıştır. Bu çalışmada 25 Nisan günü Seddülbahir Bölgesi'nde cereyan eden kıyı muharebeleri, elde edilen yerli ve yabancı kaynaklar ışığında tarafların reaksiyonları karşılaştırmak ve birbirine entegre etmek suretiyle ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Çalışmada iki tarafın şartları ile imkân ve kabiliyetleri de somutlaştırılarak aktarılmıştır.

The Çanakkale Battles were among the most crucial fronts where the Ottoman Empire engaged during World War I. The geopolitical and strategic importance of the region where the battles occurred necessitated active and robust preparations for both the defenders and attackers. The Dardanelles Strait, connecting the Mediterranean to the Black Sea and serving as a maritime gateway to the Ottoman capital, Istanbul, was of significant strategic value. This importance escalated with the outbreak of World War I, leading Britain and France to organize a naval operation against Germany, intending to gain supremacy, support Russia by crossing the straits, and sideline the Ottoman Empire. Following the failure of this naval operation on March 18, 1915, the Allies decided to launch a land campaign. The first day of the ground operation that began on April 25, 1915, is indeed the most critical day of all the battles. The small Turkish observation and defense units displayed courageous and stubborn resistance against the superior enemy forces, gaining precious time for reinforcements to arrive at the front. On this day, the attacking side failed to capture their initial target, Alçıtepe, at Seddülbahir and remained far from this objective until the end of the battles. The successful defense by the Turkish soldiers and commanding officers, especially the timely initiative taken by Captain Yusuf Kenan of the 26th Regiment, 7th Company, and numerous other soldiers, was instrumental in minimizing losses and ensuring a resilient hold on the first day of the operation. In this study, the coastal battles that occurred in the Seddülbahir Region on April 25th have been examined in detail, integrating and comparing the reactions of both sides in the light of available domestic and foreign sources. The study also concretely presents and conveys the conditions, capabilities, and resources of both parties.