Ege Bölgesi'nde ekstrem yağışlar ve yağış eğilimleri

Abstract

İklim değişikliğine karşı hassas olduğu bilinen Akdeniz havzasında yer alan Ege Bölgesinin yağış karakterini anlamak ve Türkiye'nin en şiddetli yağışlarının gerçekleştiği bölgelerden biri olan çalışma sahasında şiddetli yağışların dağılımı ve ekstrem yağışlardaki eğilimleri incelemek, atmosfer kökenli afetlerin etkisini en aza indirmek, kuraklık gibi problemlere karşı iklim temelli planlamalar yapılabilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu tez kapsamında Türkiye'nin coğrafi bölgelerinden biri olan ve Akdeniz yağış rejiminin görüldüğü Ege Bölgesi'nde gerçekleşen yağışlar şiddetlerine göre sınıflandırılarak gün sayılarının dağılışları haritalanmış ayrıca belirlenen yağış indisleri doğrultusunda ekstrem yağışlardaki eğilimler Mann-Kendall analiz yöntemiyle incelenmiştir. 1975-2017 yılları arasında 35 meteoroloji istasyonunda kaydedilmiş 42 yıllık verilere dayanarak yapılan incelemeler sonucunda yağış şiddetlerinin kıyıdan iç kesimlere gidildikçe azaldığı, en şiddetli yağışlarınsa Menteşe yöresinde gerçekleştiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bölgenin genelinde analiz için belirlenmiş 9 yağış indisinin 7'sinde belirgin bir azalış eğilimi olduğu görülmüş, 2 indiste artış eğilimi bulunmamasına karşın istatistiki olarak anlamlı azalış eğilimlerinin de baskın olarak görülmediği sonucuna varılmıştır.

To understand the precipitation character of the Aegean Region, which is located in the Mediterranean basin, which is known to be sensitive to climate change, and to examine the distribution of heavy precipitation and the trends in extreme precipitation in the study area, which is one of the regions with the heaviest precipitation in Turkey, to minimize the effects of atmospheric disasters, to respond to problems such as drought and climate change. It is very important in terms of making based planning. Within the scope of this thesis, the distribution of the number of days was mapped by classifying the precipitation in the Aegean Region, which is one of the geographical regions of Turkey and where the Mediterranean precipitation regime is observed, and the trends in extreme precipitation were examined by the Mann-Kendall analysis method in line with the determined precipitation indices. As a result of the examinations made on the basis of 42 years of data recorded in 35 meteorology stations between 1975 and 2017, it was concluded that precipitation intensities decrease as you go from the coast to the interior, and the heaviest precipitation occurs in the Menteşe region. In addition, it was observed that there was a significant decreasing trend in 7 of the 9 precipitation indices determined for the analysis throughout the region.