Uzaktan eğitim sürecinde sınıf öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik durumlarının değerlendirilmesi

Abstract

Araştırmanın temel amacını; sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecindeki mesleki tükenmişliklerine ilişkin görüşleri, mesleki yeterlilikleri, tükenmişlik kavramını nasıl anlamlandırdıkları ve tükenmişlik durumlarının düzeyi, tükenmişlik duygusunun ortadan kaldırılmasında kullanılan yöntemler, tükenmişlik duygusunun azalması ve kaldırılmasını sağlayacak önerilere göre incelemektedir. Bu hedefe yönelik olarak çalışmanın kuramsal çerçeve kısmında tükenmişlik, yüz yüze eğitim ve uzaktan eğitime ilişkin alan yazın taranarak, araştırmanın problem cümlesi sınırlandırılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi ve olgu bilim deseni kullanılmıştır. Araştırmacının hazırladığı yarı yapılandırılmış görüşme formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunda Çanakkale il merkezindeki devlet okullarında görev yapan 25 sınıf öğretmeni yer almıştır. Sınıf öğretmenlerinden elde edilen veriler NVivo programı ile modellenerek içerik analizi yapılmıştır. Sonuç olarak araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin büyük çoğunluğunun öğretmen kaynaklı etkenler arasında yer alan bilgi ve iletişim teknolojileri kullanım becerisinin eksikliğini kısmen yeterli olarak nitelendirdiği söylenebilir. Araştırmaya katılan sınıf öğretmenleri tükenmişlik duygusunu, mesleki açıdan duyuşsal belirtiler gösteren duygu durumu şeklinde tanımlamaktadır. Araştırmaya katılan sınıf öğretmenleri tarafından uzaktan eğitim sürecinde tükenmişliklerini, çevresel faktörler sebebiyle orta düzeyde yaşadıkları söylenebilir. Araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin mesleki tükenmişlikle başa çıkma yolları olarak, teknolojik gelişmeleri içeren mesleki faaliyetler içerisinde oldukları saptanmıştır. Araştırmaya katılan sınıf öğretmenleri tarafından, uzaktan eğitim sürecinde sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin düşmesi için Milli Eğitim Bakanlığı'na, il teşkilatına, okul teşkilatına ve eğitim paydaşlarına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

The main purpose of this study was to examine the opinions of classroom teachers about their professional burnout in the distance education process, their professional competencies, how they make sense of the concept of burnout and the level of their burnout, the methods used to eliminate the feeling of burnout, and the suggestions that will reduce and remove the feeling of burnout. In line with this purpose, the problem statement of the study was limited by scanning the literature on burnout, face-to-face education, and distance education in the theoretical framework part of the study. Qualitative research method and phenomenology design were used in the research. The semi-structured interview form prepared by the researcher was used as a data collection tool. The study group of the research consists of 25 classroom teachers working in public schools in Çanakkale city center. The data were analyzed through content analysis with the help of the Nvivo software. As a result, it can be said that the majority of the classroom teachers who participated in the study describe the lack of information and communication technologies use skills, which is among the factors originating from the teacher, as partially sufficient. Classroom teachers defined burnout as a mood that shows professional affective symptoms. It can be said that the classroom teachers who participated in the study experienced their burnout in the distance education process at a moderate level due to environmental factors. It was determined that the classroom teachers participating in the study are in professional activities that include technological developments as ways to cope with professional burnout. Suggestions were made by the classroom teachers participating in the research to the Ministry of National Education, provincial organizations, school organizations, and education stakeholders to decrease the burnout levels of classroom teachers in the distance education process.