Bazı bitki ekstraktlarının kök ur nematodlarına (Meloidogyne spp.) etkinliğinin belirlenmesi

Abstract

Hıyar, Cucurbitaceae familyasının en önemli üyelerinden birisi olup ülkemizde yazlık sebzeler grubunda yer alır. Bazı hastalık ve zararlılar, hıyar üretimini olumsuz yönde etkilemektedir. Ekonomik olarak ciddi verim kayıplarına neden olan bitki paraziti nematodlar, hıyar üretimini önemli ölçüde sınırlandırmaktadır. Bitki paraziti nematodlardan biri olan kök-ur nematodları (Meloidogyne spp.), geniş konukçu dizisine sahip olması ve önemli kültür bitkilerinde meydana getirdiği zarar nedeniyle önemli bir türdür. Bu çalışmada mersin (Myrus spp.), okaliptus (Eucalyptus spp.), kekik (Tymus spp.), sarımsak (Allium sativum) ve zeytin kara suyu (Olea europaea) ekstraktları 1000 ml/da ve 5000 ml/da iki farklı dozda uygulanmıştır. Denemeler 2020 yılının Nisan-Temmuz ve Temmuz-Ekim ayları arasında sera koşullarında yürütülmüştür. Üretim sezonunda her parselden 10 adet bitki sökülmüş ve sökülen bitkilerin kökleri 0-10 Zeck Skalasına göre değerlendirilmiştir. Denemeler sonucunda; köklerdeki ur skala değerleri ve üreme oranları değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda ilk ve ikinci deneme sonuçları paralellik göstererek Tervigo (800 ml/da), kekik (5000 ml/da) ve sarımsak (5000 ml/da) uygulamalarında, en az urlanma ile en düşük gal skala indeksi görülmüştür. Benzer şekilde kök-ur nematodu üreme oranlarına bakıldığında ise, Tervigo (800 ml/da), kekik (5000 ml/da) ve sarımsak (5000 ml/da) karakterlerinin uygulandığı parsellerde üreme oranları en az bulunmuştur. Sonuç olarak örtü altı hıyar yetiştiriciliğinde sorun olan M. incognita ile mücadelede, kimyasal mücadeleye alternatif olarak kekik ve sarımsak bitki ekstraktlarının kullanılabileceği kanısına varılmıştır.

Cucumber is one of the most important members of the Cucurbitaceae family and is included in the summer vegetables group in our country. Some diseases and pests adversely effect cucumber production. Plant parasitic nematodes, which cause serious yield losses economically, significantly limit cucumber production. Root-knot nematodes (Meloidogyne spp.), one of the plant parasitic nematodes, is an important species due to its wide host range and the damage it causes to important crop plants. In this study, the extracts of myrtle (Myrus spp.), eucalyptus (Eucalyptus spp.), thyme (Tymus spp.), garlic (Allium sativum) and olive black water were applied in two different doses at 1000 ml/da and 5000 ml/da. The experiments were carried out under greenhouse conditions between April-July and July-October in 2020. During the growing season, 10 plants were removed from each parcel and the roots of these plants were evaluated according 0-10 scale proposed by Zeck. As a result of the trials; tumor scale values and reproduction rates in the roots were evaluated. According to this, the results of the first and second trials were in parallel and the lowest gall scale index with the least amount of gall was observed in Tervigo (800 ml/da), thyme (5000 ml/da) and garlic (5000 ml/da) applications. Similarly, when we look at the reproduction rates of root-knot nematode, the reproduction rates were found to be the lowest in the plots where Tervigo (800 ml/da), thyme (5000 ml/da) and garlic (5000 ml/da) characters were applied. As a result, it was concluded that thyme and garlic plant extracts can be used as an alternative to chemical control in the control against M. incognita, which is a problem in greenhouse cucumber cultivation.