Genç yetişkinlerdeki Sağlıklı Beslenme Takıntısı (Ortoreksiya) ile geçmiş aile yaşantıları ve yeme tutumu ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı genç yetişkinlerdeki sağlıklı beslenme takıntısının aile yaşantıları ile ilişkisinin incelenmesidir. Aynı zamanda demografik özelliklere, yeme bozukluğu geçmişi ve düzenli spor alışkanlığı değişkenleri ile sağlıklı beslenme takıntısı arasında ilişkiler de incelenmektedir. Sağlıklı beslenme takıntısı kavramı bu çalışmada tanı amacı güdülmeden, davranış eğilimi olarak ele alınmıştır. Çalışma 18-24 yaş aralığındaki genç yetişkinlerle yürütülmüş olup 225 gönüllü katılımcıya ulaşılmıştır. Veri toplama araçları olarak kişisel bilgi formu, Teruel Ortoreksiya Ölçeği (Asarkaya ve Arcan, 2021), Gençlik Dönemindeki Aile Sorunlarını Değerlendirme Ölçeği (Tuğrul, 1996), Yeme Tutumu Testi Kısa Formu (Okumuş ve Berk, 2020) kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 22.00 programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde normallik dağılımları incelenmiştir. Normal dağılım gösteren değişkenler için One-Way ANOVA, ilişkisiz örneklemler t-testi, basit doğrusal regresyon, Pearson korelasyon katsayısı analizleri kullanılmıştır. Normal dağılım göstermeyen değişkenler için ise Mann Whitney U, Kruskal-Wallis H ve Spearman korelasyon katsayısı analizleri kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına bakıldığında sağlıklı beslenme takıntısı ile hem aile yaşantılarında sorunların varlığı hem de bu sorunlardan etkilenme durumu arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Fakat sağlıklı beslenme takıntısının aile sorunlarından sosyal etkinlik kısıtlılığı boyutunda hem varlığı [r=-0,198; p=0,004; p<0,01] hem de bireyin etkilenme durumu [r=-0,197; p=0,003; p<0,01] açısından negatif yönde anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Bireyin düzenli spor alışkanlığı bakımından incelendiğinde [U=3290,500; p=0,005] anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca yeme bozukluğu tanısı ile SBT arasında da anlamlı bir ilişki [U=1282,00; p<0,001] ve yeme tutumu ile arasında da pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir [r=0,571; p=0,000; p<0,01]. Bulgular alan yazın ile tartışılmıştır. Araştırmacılara ve uygulayıcılara yönelik öneriler sunulmuştur.

The aim of this study is to investigate the relationship between healthy eating fixation (HEF) and past family life in young adults. Furthermore, HEF has been examined based on regular exercise, eating disorders, and demographic variables. HEF has been defined as a behavioural disposition with no diagnostic purpose. The study was conducted with young adults aged 18–24, and 225 volunteer participants were recruited. The Personal Information Form, Teruel Orthorexia Scale (Asarkaya & Arcan, 2021), Family Problems Assessment Scale in Youth Period (Tuğrul,1996), and Eating Attitude Test Short Form (Okumuş & Berk,2020) were used to collect data. For data analysis, the SPSS 22.00 programme was used. One-Way ANOVA, Independent-samples t-test, simple linear regression, and Pearson correlation coefficient analyses were used for normally distributed variables. For non-normally distributed variables, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis H, and Spearman correlation coefficient analyses were used. According to the study's findings, there is no significant relationship between the HEF and family problems or being affected by these problems. However, HEF showed a significant difference in the presence of social activity limitations [r=-0,198; p=0,004; p<0,01], which is one of the family problems, as well as individuals being affected by it [r=0,197; p=0,003; p<0,01]. It has showed a statistically significant difference when compared to regular exercise habits [U=3290,500; p=0,005], and diagnosed eating disorders [U=1282,00; p<0,001]. Eating attitude has been found to have a positive and significant relationship with HEF [r=0,571; p=0,000; p<0,01]. The findings were discussed in light of the literature. Suggestions for researchers and practitioners have been made.