Prehistorik Gülpınar (Smintheion) yerleşimi sürtme taş alet ve objeler: Tipolojik, teknolojik ve fonksiyonel bir yaklaşım

Abstract

Bu doktora tezi Kuzeybatı Anadolu Biga Yarımadası (Antik Troas Bölgesi) güneybatı ucunda bulunan Apollon Smintheus Kutsal Alanı (Smintheion) kazıları sırasında ortaya çıkan Erken Kalkolitik 2 ve Orta Kalkolitik dönem yerleşimleri buluntusu (Gülpınar II ve Gülpınar III) sürtme taş alet ve objeleri sistematik olarak inceler. Erken Kalkolitik 2 dönemine ait Gülpınar II yerleşimi radyokarbon tarihlemesine göre M.Ö. 5320-4940 tarihlerine sahipken bunun üzerine kurulan Orta Kalkolitik dönemine ait Gülpınar III yerleşimi M.Ö. 4930 ve 4450 arası radyokarbon tarihlerine sahiptir. Bu çalışma da analiz edilen Erken Kalkolitik 2 ve Orta Kalkolitik döneme ait diyagnostik 453 adet sürtme taş alet ve obje Gülpınar'da 2004 ve 2014 yılları arasında gerçekleştirilen 11 yıllık kazı sezonunda gün ışığına çıkarılmıştır. Gülpınar buluntusu sürtme taş alet ve objeler tipolojik açıdan oldukça çeşitlilik gösterir. Sözü edilen 453 adet diyagnostik sürtme taş alet ve obje arasından 345 tanesi bu doktora tez çalışması kapsamında kataloglanarak tipolojik, teknolojik ve fonksiyonel analize tabi tutulmuştur. Erken Kalkolitik 2 ve Orta Kalkolitik döneme ait Gülpınar II ve Gülpınar II buluntusu sürtme taş alet ve obje topluluğu bugüne kadar Batı Anadolu yerleşimlerinde ele geçen en zengin grup olması açısından da dikkat çeker. Yöntemsel açıdan bu çalışma aynı zamanda sürtme taş alet ve objelerin mekânsal dağılımını göze alarak günlük yaşam faaliyetleri içindeki rollerini ortaya koymayı da amaçlar. Sürtme taş alet ve objelerle ilgili kontekst mimari buluntu veren Orta Kalkolitik döneme ait Batı Anadolu yerleşimlerinin yokluğu göz önüne alındığında bu çalışmanın bölgenin kültürel ve ekonomik öğelerini anlama konusunda önemli katkılar yapacağı söylenebilir.

This dissertation aims to systematically examine the ground stone tools and objects recovered from the Early Chalcolithic 2 and Middle Chalcolithic period settlements (Gülpınar II and Gülpınar III) in the Sanctuary of Apollo Smintheus (Smintheion), located in the southwestern corner of the modern Biga Peninsula (Ancient Troad) in north-western Anatolia. The Early Chalcolithic 2 period settlement at Gülpınar II has been dated to 5320-4940 BC, while the Middle Chalcolithic period settlement at Gülpınar III superimposing it has radiocarbon dates ranging between 4930 and 4450 BC. This work in this context analyze total of 453 diagnostic ground stone tools and objects that were uncovered from these two Early Chalcolithic 2 and Middle Chalcolithic cultural levels during the total of eleven seasons of excavation between 2004 and 2014. These ground stone tools and objects display a variable pattern in terms of typology. Among the 453 diagnostic ground stone tools and objects under study, 345 were selected for the catalogue for a detailed study for typological, technological and functional analyses. This ground Stone tool and object assemblage from the Early Chalcolithic 2 and Middle Chalcolithic settlements from Gülpınar II and Gülpınar III has so far represents the largest collection ever discovered so far. In terms of methodology, this work also attempts to establish the roles of ground stone tools and objects within the daily life in relation to their spatial distribution over the surface of the site. The absence of architectural contextual evidence for the use of ground stone tools and objects in the Western Anatolian Middle Chalcolithic, it is hoped this work will contribute much to our understanding of the cultural and economic traits of this period in the region.