Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde okuduğunu anlama becerisinin kavram haritası aracılığıyla geliştirilmesi: Bir eylem araştırması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen C1 düzeyi öğrencilerinin kavram haritaları aracılığıyla okuduğunu anlama becerilerinin geliştirilmesidir. Araştırma kavram haritalama tekniğinin uygulanma sürecini ortaya koymayı amaçladığı için eylem araştırması olarak düzenlenmiştir. Araştırma, 20.05.2014-10.07.2014 tarihleri arasında olmak üzere toplam 8 hafta sürmüş ve Fatih Üniversitesi TÖMER'de 11 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada okuduğunu anlama stratejilerinden tahmin etme, soru üretme ve özetlemenin öğretimi kavram haritaları yardımıyla yapılmıştır. Araştırma verileri video ve ses kayıtları, yansıtıcı günlük, öğrenci günlüğü, öğrenci çalışmaları, gözlem, strateji değerlendirme yaprakları ve okuduğunu anlama başarı testi olmak üzere çeşitli nitel ve nicel veri toplama araçlarıyla elde edilmiştir. Araştırma sekiz hafta boyunca, haftada iki gün dörder saat olacak şekilde planlanıp uygulanmıştır. Araştırmacı, stratejilerin öğretimini model olma yoluyla gerçekleştirmiş, ardından öğrencilerin bağımsız kullanıcılar olabilmeleri için ortam sağlamıştır. İki kez düzenlenen grup çalışması etkinlikleri ile öğrencilerin öğrenilen stratejileri kavram haritaları ile kullanmaları ve akran dayanışması-değerlendirmesi ile anlamlı öğrenmenin gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir. Etkileşimli öğrenme ortamının, öğrencilerin öğrenmelerine olumlu katkıda bulunduğu görülmüştür. Nicel verilerin analizi SPSS for Windows programıyla, nitel verilerin analizi ise içerik analiziyle yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde MAXQDA for Windows programından yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel analizleri sonucunda öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerinin geliştiği görülmüştür. Nitel verilerden elde edilen bulgular ise okuduğunu anlama stratejilerinin kavram haritalama tekniğinden yararlanılarak öğretimi sonucunda öğrencilerin tahmin etme, soru üretme ve özetleme becerilerinde gelişim gösterdiklerini ortaya koymuştur. Araştırmada ürün ve süreç temelli değerlendirmelerin yapılmasının etkili olduğu gözlenmiştir. Strateji değerlendirme yapraklarının kullanımı, grup çalışmalarının düzenlenmesi, öğrenci çalışmalarının incelenmesi ve bunlarla ilgili öğrencilere dönütler verilmesi, öğrenci yanlışlarının azalmasına yardımcı olmuştur. Kavram haritalama tekniğinin öğrencilerin derse katılımlarını olumlu etkilediği ve anlamlı öğrenme sağladığı görülmüştür. Uygulama boyunca her dersle ilgili toplanan öğrenci günlükleri ve uygulama sonunda gerçekleştirilen öğrenci görüşlerinden elde edilen bulgulara göre öğrencilerin kavram haritalama tekniği ile işlenen dersleri çok etkileyici ve eğlenceli buldukları, uygulama boyunca kullanılan strateji ve teknikleri beğendikleri, eğitim hayatları boyunca bu strateji ve tekniklerden yararlanmak istedikleri tespit edilmiştir.

The aim of this study is, by utilizing concept maps, to improve the reading comprehension skills of C1 level students learning Turkish as a foreign language. Because to study aims to reveal the application process of concept mapping, it was designed to be an action research. The research lasted for 8 weeks between 05.20.2014 and 07.10.2014, and was carried out with 11 students in Fatih University's TÖMER. The education of estimation, question creation, and abstracting among the reading comprehension skills has been carried out via concept maps. Study data were gathered through various qualitative and quantitative data gathering tools such as video and voice records, reflective diary, student's diary, student studies, observation, strategy assessment papers, and reading comprehension skills. The research has been planned and applied as 4-hour sessions for twice a week during 8 weeks. Researcher thought the strategies by being a model, and then provided the students with the environment for being independent users. Through group work activities organized for twice, it was aimed to realize the significant learning via allowing students to use the thought strategies via concept maps and peer-solidarity/assessment. It has been observed that interactive learning environment contributed to students' learning positively. The analysis of quantitative data was performed by utilizing SPSS for Windows, while the analysis of qualitative data was performed via content analysis. In analysis of qualitative data, MAXQDA for Windows software was utilized. As a result of quantitative analyses, it has been seen that the reading comprehension skill of the students has improved. The findings obtained from qualitative data have revealed that, as a result of teaching the reading comprehension skills by utilizing concept mapping technique, the students have shown improvement in their estimation, question creation and abstracting skills. In study, it has been observed that product- and process-based evaluations were efficient. Use of strategy assessment papers, arranging group works, and evaluating the studies of students and providing students with feedbacks about these works have contributed to decreasing the failures of students. It has been seen that concept mapping technique positively affected the lesson attendance of students and provided the significant learning. According to the findings obtained from student diaries collected throughout the implementation and the student opinions obtained from student interviews at the end of implementation, it has been determined that students found the courses thought via concept mapping technique more impressive and enjoyable, that they appreciated the strategy and techniques used throughout the implementation, and that they wish to utilize these strategy and techniques throughout their education life.