Şemseddîn el-İsfahânî’ye (ö. 688/1289) Göre İlletin Red Yolları

Abstract

Kıyasın temel rükünlerinden kabul edilen illet, fıkıh usulüne dair eserlerde üzerinde titizlikle durulan meselelerden biri olagelmiştir. İlletin mahiyeti, tespit yolları ve ona yöneltilen itirazlar bu bağlamda konu edilen en önemli hususlardır. Biz de bu çalışmamızın girişinde kısaca illetin mahiyetine temas edip ardından İsfahânî’ye göre illetin red yollarının neler olduğunu ve illete yöneltilen tutarsız itirazları incelemiş bulunmaktayız. Böylece onun fıkıh usûlü düşüncesinde kimden etkilendiği ve hangi mektebe mensup olduğu da tespit edilmiştir.

The effective cause (al-illa) being accepted as one of the basic elements of analogy (qiyas), has become a subject carefully examined in the books of usul al-fiqh. Definition of effective cause, methods of identification, and objections towards it are among most subjects in this context. In the introduction of this study, we briefly discuss the definition, and later refer to the objection methods (qawâdih al-illa) as accepted by Isfahani and finally evaluate the inconsistent objections directed to cause. Thus, it also be revealed that who influenced his thought of usul al-figh and which school who belong to.