Kur’ân-ı Kerîm’de Rahmân ve Rahîm’in Esmâ-i Hüsnâ ile Kullanım Alanları

Abstract

Allah ile insan arasındaki münasebet kul- ilâh esasına dayanmaktadır. Yaratıcı olan ilâh, yaratılan kul için soyut bir nitelik taşımaktadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde esmâ-i hüsnâ, Allah ile insan arasındaki ilişkiyi tasvir ve tanzim eden isimlerdir. Makalemizde esmâ-i ilâhiyyeden, Rahmân ve Rahîm isimleri ele alınacak ve onların bağlı bulunduğu ya da birlikte zikredildiği diğer esmâ-i hüsnâ’ya da yer verilecektir. Besmelede ve Kur’ân-ı Kerîm’in ilk suresi Fâtiha’da kendisini Rahmân ve Rahîm olarak tanıtan Allah, kullarına nimet veren, acıyan ve onları bağışlayandır. Allah’ın mahlûkata Rahmân ismiyle tecelli edip rahmet etmesi, kul için her türlü ihtiyacı gidermeyi irade etmesi manasınadır. Dolayısıyla Rahmân ve Rahîm kavramları Kur’ân-ı Kerîm’de çoğunlukla rahmet anlamına yakın isimlerle birlikte zikredilmektedir. Bu bağlamda makale, Rahmân ve Rahîm isimlerinin kullanım alanlarını ve kul- ilah ilişkisindeki boyutlarını tespit etme çabasını amaçlamaktadır. Rahmân ismi sadece Rahîm ismiyle zikredilirken, rahîm ismi ise, azîz, gafûr, raûf, vedûd, tevvâb ve berr sıfatlarıyla birlikte kullanılmaktadır.

The relationship between Allah and man relies on servant-god basis. The creator god, carries an abstract quality for the created servant. Considered within this aspect, Esmâ-i Hüsnâ [The Most Beautiful Names (of Allah) ] both portraits and organizes the relationship between man and Allah. In our paper, the names “Rahmân” and “Rahîm” will be handled from the names of the god and the names related to them or mentioned together with them will be included. In Basmala and in the first Surah of the Glorious Qur'an, Fatiha, Allah introduces himself as Rahmân and Rahîm, the one who bestows blessings to his servants and forgives them. The manifestation of Allah in the name of Rahmân is by showing mercy to creation and by His will for fulfilling every kind of necessity of the servant. Hence, notions of Rahmân and Rahîm are mentioned mostly together with the names that are semantically close to the meaning of mercy in the Glorious Qur'an. In this context, this paper aims the effort to establish the areas of usage of the names Rahmân and Rahîm and identify the aspects in servant – divine relationship. While the name Rahmân is mentioned with only the name Rahîm, the name Rahîm is mentioned together with the attributes Azîz (the Most Victorious), Gafûr (the Forgiver and Hider of Faults), Raûf (the Clement), Vedûd (the Loving One), Tevvâb (the Guide to Repentance) and Berr ( the Doer of Good).