Farklı Bölümlerde Okuyan Üniversite Öğrencilerinde Özgecilik ve Dini Tutum İlişkisi (***)

Abstract

Sosyal bilimlerin diğer dallarında olduğu gibi psikoloji alanında da özgecilikle ilgili pek çok çalışma yapılmıştır. Sosyal psikoloji, pozitif psikoloji ve din psikolojisinin kesişim noktasında yer alan özgecilik, insanın kendini değil de diğer insanı öncelemesi üzerine kuruludur. Sosyal ilişkilere dair bir yol haritası sunan dinler ise özgeci davranışı yüceltir. Bu nedenle özgecilik ile dine bağlılık arasında doğal bir ilişki olduğu kabul edilmiştir. Bu makalede, özgecilik ile dini tutum arasındaki ilişki, farklı bölümlerde okuyan üniversite öğrencileri üzerinden incelenmiştir. 334 lisans öğrencinin katıldığı araştırmada Ümmet, Ekşi ve Otrar (2013) tarafından geliştirilen Özgecilik Ölçeği ile Ok (2011) tarafından geliştirilen Dini Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda dindarlık düzeyi ile özgecilik düzeyi arasında pozitif yönde anlamlı bir korelasyon olduğu (r=,360, p<,001) tespit edilmiştir. Bölümler arası karşılaştırma yapıldığında, özgecilik düzeyi en düşük bölüm psikoloji (3,76), en yüksek bölüm ise ilahiyat (4,08) olarak tespit edilmiştir. İlahiyatı sırasıyla sağlık alanı (3,98) ve sosyal ve beşeri bilimler alanları (3,93) takip etmektedir. LSD testi sonuçlarına göre, psikoloji ile ilahiyat, sağlık alanı ve sosyal ve beşeri bilimler alanları arasındaki fark anlamlıdır. Alt boyutlar bakımından analiz yapıldığında, “gönüllü faaliyetlere katılım”, “maddi yardım”, “travmatik durumlarda yardım” ve “fiziksel güce dayalı yardım” alt boyutlarında bölümler arasında anlamlı fark tespit edilmiştir. Diğer üç alt boyutta böyle bir fark görülmemiştir. “Travmatik durumlarda yardım” alt boyutunda en yüksek puan sosyal ve beşeri bilimler alanına aitken, diğer tüm alt boyutlarda en yüksek puan ilahiyat alanına aittir.

As in other branches of social sciences, many studies on altruism have been conducted in the field of psychology. Altruism, which is at the intersection point of social psychology, positive psychology and the psychology of religion, is based on the prioritization of the other rather than oneself. Providing a roadmap for social relations, religions glorifies altruistic behavior. For this reason, it has been accepted that there is a natural relationship between altruism and religious attachment. In this article, the relationship between altruism and religious attitude is examined through university students from different departments. The study, which involves 334 undergraduate students, uses The Altruism Scale developed by Ümmet, Ekşi and Otrar (2013) and the Religious Attitude Scale developed by Ok (2011). As a result of the research, it is determined that there is a positive significant correlation (r =, 360, p <, 001) between the level of religiousness and altruism. When comparing the departments, the lowest level of altruism is found to be psychology (3.76), and the highest level to be theology (4.08). The field of health (3.98) and social and humanities (3.93) follow theology, respectively. According to the LSD test results, the differences between psychology and theology, health and social and humanities are significant. When analyzed in terms of sub-dimensions, a significant difference is found between the departments in "participation in voluntary activities", "financial assistance", "assistance in traumatic situations" and "assistance based on physical strength". There is no such difference in the other three sub-dimensions. While the highest score in the sub-dimension of "help in traumatic situations" belongs to the field of social sciences and humanities, the highest score in all other sub-dimensions belongs to the field of theology.