Yüksek öğrenim mezunlarında işsizliğin psikolojik sonuçları ve iş arama davranışlarına etkisi: Çanakkale ili örneği

Abstract

İşsizlik, günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan pekçok ülkenin mücadele ettiği en önemli sosyo-ekonomik sorunlardan biridir. Geçtiğimiz yirmi yıl içerisinde yaşanan ekonomik krizlerin de etkisiyle işsizlik oranları yükselmiş, kronik bir sorun haline gelmiştir. Yüksek işsizlik oranları, zaman içerisinde yapısal işsizliğe dönüşmekte ve istihdamın arttırılması önünde önemli bir engel teşkil etmektedir. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) 2014 yılında yayınladıkları istihdam raporlarında yüksek işsizlik oranları yanında genç işsizliği ve uzun süreli işsizlik konularına özellikle dikkat çekmektedir. İşsizlik sürecinin uzaması ile bireylerin iş bulmaya yönelik umutlarının tükendiği ve iş arama davranışını bıraktıkları bilinmektedir. Bu bireyler işsiz olmalarına rağmen aktif olarak iş aramadıkları için işgücüne dahil olmayan nüfusa katılmaktadırlar. Özellikle yüksek öğrenim görmüş bireylerin işgücü piyasası dışına itilmeleri beşeri sermaye kaybına ve ekonomik anlamda önemli bir kayba yol açmaktadır. ILO ve OECD son yıllardaki istihdam raporlarında, işsizlikle mücadelede ümitsizlik nedeni ile işgücü piyasası dışına itilen bireylere yönelik alınacak önlemlere vurgu yapılmaktadır. İşsizlikle mücadele konusunda yapılacak çalışmalarda işsizliğin ekonomik boyutu kadar psikolojik boyutunun da önem kazandığı görülmektedir. Bu anlamda işsizliğin psiko-sosyal sonuçlarının belirlenmesi ve bu sonuçların iş arama davranışına etkisi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Genç ve eğitimli işgücünün işsizliğinin önemli ölçüde arttığı bir dönemde, yüksek öğrenim almış bireylerde işsizliğin etkileri Çanakkale örneğinde incelenmektedir. Bireylerin psikolojik durumunu ve iş arama davranışını etkileyen finansal zorluk, sosyal destek ve özsaygı gibi faktörler de araştırmaya dahil edilmiştir. Yapılan istatistiki analizler sonucunda yüksek öğrenim mezunu işsizlerin işsizlik sürecinden psikolojik olarak olumsuz etkilendikleri ancak henüz umutlarını yitirerek iş arama davranışını bırakma sürecine girmedikleri belirlenmiştir.

Unemployment is one of the most significant problems of today that many of the countries, developed and the developing ones struggle. The ratio of unemployment increased as a result of the economic crises in the past twenty years and it became a chronic problem. High levels of unemployment turn into structural unemployment gradually and form a barrier in providing high levels of employment. Published reports of International Labor Organization and Organization for Economic Cooperation and Development in 2014 also highlight the significance of high levels of unemployment, youth unemployment and long-term unemployment. Extension of unemployment period is known to cause exhaustion of the hope of job finding and lead individuals stop job seeking activities. These individuals are counted as non-working population since they do not look for job anymore. Particularly, exclusion of individuals with higher education also causes loss of human capital and economic resources. ILO and OECD also highlight policies to be implemented for the individuals that are excluded from the labor markets. It is seen that psychological dimension of unemployment come fore parallel to the efforts that aim struggling unemployment besides its economic dimension. The study aims to identify psycho-social effects of unemployment and its influence on the individual's job seeking behavior. The study investigates the effects of unemployment over individuals with higher education in the time of high young and educated labor force with no job in the case of Canakkale Province. Factors such as financial difficulty, social support, self respect and his behavior of job seeking are also included in the study. The results demonstrated that unemployed with higher education degrees were negatively affected in the process of unemployment yet they were not in the process of quitting job seeking activity as they did not lose their hopes to find a job.