Kütahya ve Simav fayları arasında kalan jeotermal alanların hidrojeokimyası ve aktif tektonik ile ilişkisi

Abstract

Türkiye Diri Fay Haritası'nda aktif fay olarak gösterilen Simav ve Kütahya Fayları arasında kalan çalışma alanı, Orta-Batı Anadolu'da yer almaktadır. Çalışma alanı, aletsel dönemdeki depremler açısından oldukça aktif bir saha olduğu gibi jeotermal sistemler bakımından da oldukça zengindir. Bu jeotermal alanların çoğu da aktif fay zonları üzerinde yer almaktadır. Bu bölgenin büyük bölümü, geçmişte olduğu gibi günümüzde de deprem tehlikesi altında bulunmaktadır. Aletsel dönemde, bölgede Mayıs 2010-Mayıs 2013 tarihleri arasında M=3.0 ten büyük 735 adet deprem olmuştur. Ayrıca, Gediz'de 1970 yılında bir adet M=6.0 dan büyük ve Simav'da 2009, 2011 ve 2012 yıllarında da büyüklüğü M=5.0 ten büyük depremler meydana gelmiştir. Simav ve Kütahya Fayları arasında kalan bölgede birçok jeotermal alan -Eynal, Çitgöl, Naşa,Ilıcasu, Muratdağı, Yoncalı, Emet, Yeniceköy, Dereli, Göbel, Ilıca, Sefaköy, Hamamköy ve Şaphane Jeotermal Alanları- bulunmaktadır. Bu çalışmada Mayıs 2010-Mayıs 2013 tarihleri arasında kuzeyde Kütahya Fayı ve güneyde Simav Fayı ile sınırlanan bölgede belirlenen 9 jeotermal alandaki sıcak su kaynaklarının da 10 dönemde yerinde ölçüm ve örnekleme yapılmıştır. Ayrıca bu bölgedeki deprem aktivitesi takip edilmiştir. Bu jeotermal kaynaklar ile aktif fayların ilişkisi, jeotermal suların hidrojeokimyasal özellikleri ile bölgedeki yoğun deprem aktivitesi ile ilişkilendirilmeye çalışılmıştır. İzleme döneminde olan depremlerle birlikte jeotermal su kaynaklarındaki fiziko-kimyasal özelliklerinden sıcaklık artışı, Cl- iyonu değerinde artış ve SO4-2 iyonu değerinde azalış gibi değişimler elde edilmiştir.

Many geothermal fields in Kütahya including Eynal, Çitgöl ve Naşa (Simav), Ilıcasu-Abide (Gediz), Muratdağı, Yoncalı, Emet, Yeniceköy, Dereli, Göbel, Ilıca (Harlek), Sefaköy ve Hamamköy (Hisarcık) and Şaphane are located between Kütahya and Simav active faults in Western Turkey. Studied area in Simav (Kütahya) is situated in the north of Simav Fault and indicated as an active fault zone in the active fault maps of Turkey. This area is fairly active region in terms of earthquakes occurred in the instrumental period and has many geothermal systems. Most of these geothermal fields are located on active fault zones. Approximately 735 earthquakes (M>3.0) occurred between May 2010 to May 2013, including 1 earthquake with the magnitude of greater than 6.0 at Gediz in 1970 and 4 earthquakes with the magnitude of greater than 5.0 at Simav in 2009, 2011 and 2012. Data from a monitoring study during three years (2010-2013) from thermal springs in Eynal, Çitgöl ve Naşa geothermal fields which located at Simav (Kütahya) were used in this study. This study tried to find out relationship between geothermal springs and active faults, and relationship between hydrochemical features of geothermal waters and high seismic activity. The results of this study indicated that some physic-chemical parameters of geothermal waters change especially increasing temperature, increasing Cl- ion value and decreasing SO4-2 ion value with earthquakes with has 5.0 and greater magnitude value.