Geleneksel Ekolojik Bilgi Bağlamında Çanakkale Halk Botaniği

Abstract

Doğa bilgisi genellikle karmaşık bir ampirizmin ürünü olmakla birlikte bu deneyimden beslenen bilgi, kültür ve doğa karşıtlığında ortaya çıkan sınırların muğlaklığı noktasında geleneksel toplumların çevresel uyum becerilerini bize göstermektedir. Bu bağlamda geleneksel ekolojik bilgi; kültürel aktarım araçlarıyla kuşaktan kuşağa iletilen, ekolojinin bir parçası olan nesnelerle ilgili insanın bilgi ve inanç birikiminin bir yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsan ve çevre ilişkisine dayalı ortaya çıkan geleneksel ekolojik bilginin bir alt kolu olan halk botaniği, bitkilerin adlandırılmalarından kullanım biçimlerine, bitkilerle ilgili inançlardan büyüsel uygulamalara kadar bir dizi konuyu kapsamaktadır. Çanakkale yöresinde Güney Marmara ikliminin etkisiyle yetişen çeşitli ot, ağaç ve mantar türlerinin insanların günlük hayatında önemli işlevleri bulunmaktadır. Yörenin bitki örtüsü hem Kaz Dağları hem de Marmara ve Ege denizi etkisi nedeniyle zengindir. Makalede geleneksel ekolojik bilgi çerçevesinde Çanakkale yöresinde halk botaniği unsurları incelenmiştir.

Nature knowledge is often a complicated empiricism product, and knowledge fed from this experience, it shows us the environmental adaptation skills of traditional societies in the context of the ambiguity of the boundaries of culture and nature. In this context, traditional ecological knowledge emerges as a reflection of the accumulation of knowledge and belief of the person concerned with objects which are part of the ecology and transmitted from generation to generation with cultural transmission. Folk botany, a subspecies of traditional ecological knowledge based on the relationship between man and environment, includes a range of topics from nomenclature to use of plants, from beliefs about plants to magical applications. In Canakkale region, various types of grass, tree and fungus that grow due to the influence of Southern Marmara climate have important functions in daily life of people. The vegetation is rich both due to the effects of the Kaz Mountains and the Marmara and Aegean seas. In this articles, within the framework of traditional ecological knowledge, the elements of folk botany in Çanakkale region were examined.