Sûfî Epistemolojinin Önemli Dayanaklarından Olan Hızır Kıssasının Kaynaklarına Dair Oryantalist İddialar

Abstract

Kur’ân-ı Kerim’de Kehf suresinin 60-82. ayetleri arasında kendisine yer bulan ve Musa (a.s) ile bilge bir kulun karşılaşmasını konu edinen kıssanın tarihî bir gerçekliğinin olmadığını veya başka kültürlere ait efsanelerden alıntılanmış olabileceğini iddia edenler vardır. Geçtiğimiz iki yüzyılda özellikle oryantalist araştırmacılar tarafından ortaya atılan bu iddialara göre söz konusu kıssa, Yahudi, Hıristiyan veya antik Mezopotamya’nın ürünü efsanelerden alıntılanmış olmalıdır. Bu çalışmada, oryantalistlerin söz konusu iddiaları ileri sürerken kullandığı kaynaklar tek tek ele alınarak karşılaştırmalı olarak incelenecektir.

There are certain pretensions about the 66-82nd verses of the Surah Kahf in the Qur’ân, which mention the story—conservations and episodes— took place between the prophet Moses and a wise person, a sage. Some claim that the story has no historical reality; thus, a fabricated legend; and some adduce that it is compiled from legends belong to other cultures. Hence, according to pretensions based on orientalist researches conducted in the last two centuries, the mentioned story might be compiled from the sagas of Judaic, Christian, or other ancient Mesopotamian matrixes. Thence, this study aims at scrutinizing one by one the sources of such pretensions of orientalists in a comparative method.