Resûlullah’ın Terkisine Bindirdiği Sahâbîler Ve Aralarında Geçen Diyaloglarla İlgili Rivayetlerin Değerlendirilmesi

Abstract

Resûl-i Ekrem’in hayatında yolculuklar önemli bir yer tutmakta olup onun on yıllık Medine hayatındaki gazveleri, umreleri ve Vedâ haccı sebebiyle Medine dışında geçirdiği süre bir buçuk yıla yakındır. Bazı âyet ve sûreler yolculuk esnasında nâzil olduğu gibi Resûlullah’ın mucizelerinin büyük bir kısmı da yine yolculuklar esnasında meydana gelmiştir. Hz. Peygamber uzun seferleri esnasında yetişkin, genç, çocuk ve hanımlarından bazı kimseleri bineğinin terkisine bindirmiştir. Bunların sayısı kırk civarındadır. Resûlullah’ın terkisine bindikleri için bir kısım sahâbî, biyografilerinde “Resûlullah’ın terkisine binen” anlamında “Redîfü’n-nebî” özelliğiyle tanıtılmıştır. Resûl-i Ekrem, terkisine bindirdiği şahısların kabiliyet, yaş, ihtiyaç, bilgi seviyesi ve ailevî yakınlık gibi durumlarını dikkate alarak onlarla çok yönlü iletişim içinde olmuştur. Hadis ve siyer kaynaklarında Resûlullah ile bineğine aldığı kişiler arasında yolculuk sırasında cereyan eden eğitim-öğretim, nasihat, doğal iletişim, tebliğ ve tebyin özellikli çok yönlü diyaloglardan bazısı hadis rivayetine de yansımış ve kaynaklarda yer almıştır. Biz bu makalede hadis ve siyer kaynaklarını esas alarak Resûlullah’ın terkisine bindiği belirtilen kişilerin isimlerini genel olarak zikredeceğiz. Resûlullah’ın terkisine birilerini bindirme sebeplerini ve Resûl-i Ekrem’le birlikte oldukları esnada aralarında cereyan eden hâdise ve diyalogların özelliklerinin genel bir değerlendirmesini yapmaya çalışacağız. Bilhassa bunların hadis rivayetine yansımalarına odaklanacağız.

The journeys occupy an important place in the life of The Prophet, so much so that the time he spent outside of al-Medina al-Munawwara because of battles, umra and farewell pilgrimage (hajj al-Wada’) is about one and half year. Even some verses and surahs were revealed in his journeys and most part of his miracles occurred in these journeys as well. During his long journeys, The Prophet have been taken some adults, youngs, children and his wifes on the pillion of his camel or horse etc. The number of them is about forty. Some companions were introduced in the biography literature as “radif al-Nabi” due to their riding on the pillion of The Messenger’s mount. The Prophet multi-purposely communicated to these people whom he took the pillion of his mount by considering their abilities, ages, needs, the levels of the knowledge and kinship. In the hadith and history sources, during the journeys some of dialogues related to education, advice, natural communication, conveying and explanation which occurred between The Messenger and the mentioned people were reflected in the transmission of the hadith, and took place in Islamic sources. In this paper, we will mention the names of people who called “radif al Nabi” by depending on some classical hadith and siyar (prophetic biography) sources and try to evaluate generally the reasons why The Prophet allowed them riding on his mount and the features of the events and dialogues occurred between them. Particularly we will focus how they were reflected in hadith transmission.