Türk Vergi Sisteminde Vergi Kabahat ve Suçlarına Uygulanan Yaptırımların Caydırıcılığı Araştırması

Abstract

Vergi cezası olsun ya da diğer hukuk sistemlerinde uygulanan cezalar olsun, mutlaka bir netice almak üzere uygulanmaktadır. Cezalardan beklenen ilk netice caydırıcılık ve kurallara uymayı sağlamaktır. Vergi sistemleri için de, amaç aynıdır. Bu çalışmanın amacı, vergi kabahat ve suçlarına uygulanan yaptırımların mükellef, sorumlu ya da diğer taraflar için ne kadar caydırıcı olduğu ya da caydırıcı olup olmadığının ortaya konulmasıdır. Bu çalışmada öncelikle Türk Vergi Sisteminde uygulanan yaptırımların neler olduğu ortaya konulmuş, daha sonra alan araştırması ile (anket) mükelleflere, sorumlulara ve vergiye taraf olan diğer kişilere; ceza almış olsun ya da olmasın, vergi suç ve kabahatlerine uygulanan bu yaptırımların nasıl sonuç verdiği, mükelleflerin tutum ve davranışlarını nasıl de- ğiştirdiği incelenmiştir. Vergi cezası alan mükelleflerin aldıkları bu cezalar karşısında nasıl tutum değiştirdikleri ya da değiştirip değiştirmedikleri araştırılmıştır. Anket çalışmasında geçerli istatistiki yöntemler ve Ki-kare test analizi kullanılmış sonuçlar bu testten geçtikten sonra yorumlanmaya tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda, mükelleflerin vergi cezaları karşısında davranışlarını değiştirdikleri ortaya çıkmıştır. Buna göre, vergi cezaları caydırıcı bir niteliğe sahiptir.

Tax penalty and penalties in other legal system are put into practice to get a result. The aim is to realize deterrence and to get rules obeyed. Tax systems have the same objective. The purpose of this study is to look at whether sanctions which are imposed on tax fault and offences function as a deterrent factor for taxpayers, responsible people or other parties, or not. The present work first deals with the sanctions in Turkish tax system and then the questions of how sanctions on tax penalty and faults affected attitude and behaviour taxpayers and what kind of result was reached were answered through a field work which was directed tax payers, responsible people and people related to tax who were convicted to tax penalty or not. In the face of tax penalties whether tax payers changed their attitude or not are examined. In the survey, valid statistical methods and chi-square test was employed and the results were interpreted after having been subjected to this test The study has showed that tax payers have changed their behaviour in the face of penalties. It is therefore possible to argue that tax penalties have a deterrent characteristic.