Yerel vergi bilincinin faktör analizi ile değerlendirilmesi: Bursa örneği

Abstract

Belediyelere ait vergi ve vergi benzeri gelirlerin yüksek oranda tahsil edilmesi yerel düzeyde yapılan mali planlamaların başarıya ulaşmasında ve sunulan hizmetlerin kalitesinin artırılmasında etkilidir. Ancak yerel vergilerin tahsilatında başarılı olunması için sadece vergi sistemi ve mevzuatı ile ilgili düzenlemeler yeterli değildir. Bunun yanında vatandaşların yerel vergi bilincinin de gelişmiş olması gereklidir. Vatandaşların yerel vergilere karşı tutum ve davranışlarını belirleyen birçok faktör vardır. Yerel vergi bilinci seviyesi ile ortaya çıkan bu tutum ve davranışları etkileyen faktörlerin tespit edilmesi vergi uyumu açısından önemlidir. Bu çalışmada yerel vergi bilincini belirleyen sosyal ve psikolojik faktörler olarak; adalet ve eşitlik, din ve ahlak, katılımcılık ve yerelleşme, kültür, idareye bakış ve siyasi anlayış ele alınmıştır. Çalışmada Bursa ilinin on ilçesinde 680 kişiye anket uygulanmış ve elde edilen veriler Faktör Analizi yardımıyla analiz edilmiştir. Yapılan Faktör Analizi sonucunda vatandaşlar açısından yerel vergi bilincini belirleyen en önemli faktörün “adalet ve eşitlik” olduğu, ikinci önemli faktörün ise “din ve ahlak” olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan vatandaşların yerel vergi bilinci açısından belirleyici olmasa da anlamlı olan diğer faktörlerin; katılımcılık ve yerelleşme, kültür, idareye bakış ve siyasi anlayış olduğu görülmüştür.

High incidence of municipal tax and quasi tax revenues collection is effective for locally financial planning to achieve success and quality enhancement within services offered. However, adjustments in tax system and regulations only is not sufficient in order to be successful in local tax collection procedure. Besides this, it is required that citizens should develop local tax awareness as well. There are many factors determining citizens’ attitudes and behaviours towards local taxes. Identifying factors that influence these attitudes and behaviours emerging from local tax awareness is significant in terms of tax compliance. This study investigates justice and equity; religion and moral; participation and localisation; culture, administration view, political understanding as factors specifying local tax awareness. A survey were administered to 680 citizen and data findings were analysed through Factor Analysis. As a result of this analysis, it was ascertained that the most significant factor specifying local tax awareness was “justice and equity”, and that second significant one was “religion and moral”. On the other hand, it was concluded that other meaningful factors were participation, localisation, culture, administration view and political understanding, though citizens were not decisive in local tax awareness.