Türkiye’de tarım kesiminde vergi uyumu, vergi bilinci ve tarım kesiminin vergilendirilmesi: Malatya Merkez ilçe örneği

Abstract

Tarım, son birkaç yüzyıl hariç, temel üretim sektörü olmuştur ve tarihin bütün evrelerinde ticareti yönlendiren temel unsur olmasına karşın, günümüzde ekonomi içindeki önemi geçmişe oranla azalmıştır. Bunula birlikte halen Türkiye’de istihdamın yaklaşık % 20 – 25’ini, GSMH’nin yaklaşık % 8 -10’unu oluşturmaktadır. Bu nedenle tarım sektörü, ekonomik analizlerde dikkate alınması gereken etkin bir sektör konumundadır. Kamu gelirlerinden en önemlisi vergilerdir. Vergiler mali, ekonomik ve sosyal amaçlarla toplanmaktadır. Bu amaçlara ulaşmak için kullanılan vergi politikaları her zaman istenilen sonucu vermemektedir. Bu sonuçlara ulaşılamamasının en önemli nedenleri arasında düşük vergi uyumu ve vergi bilinci gelmektedir. Vergi uyumu ve vergi bilinci, psikolojik kavramlar olmakla birlikte vergilerin etkileri açısından iktisadi kavramlar olarak da sınıflandırılabilmektedirler. Tarım sektörü, vergilendirilen en eski unsurlardan birisidir. Tarihsel süreçte tarım sektörü devamlı olarak vergilendirilmiştir. Bu çalışma, Türkiye’de tarım sektörünün vergilendirilmesini ve Türkiye’de tarım kesiminde vergi bilinci ve vergi uyum düzeylerini araştırmaktadır. Bu amaçla, çalışmanın birinci bölümünde teorik ve kavramsal çerçevede vergi ve tarım, ikinci bölümde Türkiye’de tarım sektörünün vergilendirilmesi incelenmiştir. Son bölümde ise Malatya ili Merkez ilçede kayıtlı gelir vergisi mükellefi çiftçilere, vergi bilinç ve vergi uyum düzeylerini ölçmek amacıyla uygulanan anket sonuçları yorumlanmıştır.

Agriculture has been the primary production sector except for the last few centuries; although it is the key element to direct the trade in every phase of history, the importance of agriculture within economy has decreased currently. However, it still accounts for about 20%-25% of employment and about 8%-10% of GNP in Turkey. For this reason, agricultural sector is an effective sector which should be taken into consideration in the analyses in the realm of economics.Taxes are the most important source of public revenue, and collected for financial, economic and social purposes. Tax policies implemented to achieve such purposes do not always yield the desired results, which is primarily due to low tax compliance and tax consciousness. Although tax compliance and tax consciousness are psychological concepts, they can be classified as financial concepts as well given the impacts of taxes. Agricultural sector is one of the first realms on which tax is imposed. The sector has been consistently taxed throughout history. This study analyses the taxation of agricultural sector in Turkey and the levels of tax consciousness and tax compliance in the realm of agriculture in Turkey. Accordingly, the first chapter of the study examines tax and agriculture within theoretical and conceptual frameworks and the second chapter of the study analyses taxation of agricultural sector in Turkey. The last chapter of the study reviews the results of survey conducted with income tax payer farmers registered in the central district of the province of Malatya in order to evaluate the levels of their tax consciousness and tax compliances.