Türkiye’de iş güvenliği etkinliği, ekonomik maliyet ve AB ülkeleriyle karşılaştırılması

Abstract

İş sağlığı ve güvenliği hem gelişmiş ülkelerin hem de gelişmekte olan ülkelerin büyük ekonomik kayıplar vermesine neden olmaktadır. İş kazalarına ve meslek hastalıklarına yapılan harcamalar UÇÖ verilerine göre bir ülkenin gayri safi yut içi hasılasının % 4’üne denk gelmektedir. AB ve Türkiye’de iş kazaları ve meslek hastalıkları her yıl binlerce insanın ölümüne, sakatlanmasına ve iş gücünden yoksun kalmasına neden olmaktadır. Türkiye’de ise iş güvenliği konusunda mevzuat açısından önemli ilerlemeler kaydedilmesine karşın uygulamalar konusunda çok büyük eksiklikler mevcuttur. Bu tezin amacı ise Türkiye’de iş güvenliğinin etkinliğini ve ekonomik maliyetlerini ortaya koyarak hukuksal açıdan gelişimini ve uygulamadaki sonuçlarını analiz etmektir. Bununla birlikte Almanya ve Fransa örnekleri ile AB Ülkeleriyle iş güvenliği açısından karşılaştırılmasının yapılmasıdır. AB’de son yıllarda iş kazalarından dolayı yaşanan kayıplar azalma eğilimine girmiştir. AB ile karşılaştırıldığında iş kazaları sayıları yönünden Türkiye daha iyi bir konumda görünürken, iş kazalarından dolayı yaşanan ölümler iki büyük Avrupa ülkesi olan Almanya ve Fransa’nın toplam işçi ölümlerinden daha fazladır. Türkiye’de ve AB’de iş güvenliği ile ilgili en büyük sorunlar küçük ve orta ölçekli işletmelerde yaşanmaktadır, en fazla ölüm ise inşaat sektöründe oluşmuştur. Türkiye de iş güvenliğinin sağlanabilmesi için SGK tarafından düzenlenen verilerin daha gerçekçi bir yöntemle yapılması ve iş teftişi yapan müfettiş sayılarının arttırılarak denetimlerin etkili hale getirilmesi gerekmektedir. Teftiş edilen işletme sayıları toplam işletme sayısının % 1’inde altında kalmaktadır. Bununla birlikte iş sağlığı ve güvenli kurullarında görev alan iş güvenliği uzmanlarının işverenden bağımsız bir konuma getirilmesi büyük önem taşımaktadır.

Occupational health and safety cause to economic losses of both developed countries and less developed countries. According to datas of ILO, expenditures made of occupational accidents and occupational diseases is equa lto a country's gross domestic product 's % 4. Every year in Turkey and EU occupational accidents and occupational diseases cause to death and injury of thousands of people and devoid of labor force. Even if there are big important development in Turkey aspect of occupational safety, still in there availabl every big lack on issue of practices. On the otherhand in recent years at EU death of Occupational accidents have decrease. The aim of this thesis is putting the effectiveness and economic costs of occupational safety in Turkey is to analyze the consequences of the legal aspects of development and implementation. However, the comparison is made in terms of job security with examples of EU countries Germany and France When we compare Turkey with EU aspect of of number of occupational accidents Turkey seemto be beter position. On the otherside deaths in Turkey due to occupational accidents is much more than total employess death of Germany and France which are two big europe countries. In Turkeya nd EU the biggest problems about occupational safety are in small and medium sized enterprises. The most death occurs in building sector. To support to do occupational safety in Turkey datas which are arranged by social safety instituti on have to do by more realistic method and number of labour inspector should insrease so controls of occupational healty and safety are more efficient. Number of İnstitutions which are controled by labour inspectors is under number of total Institutions's % 1.Besides that occupational safety specialists should be independent from employer and this is very important matter.