Osmanlı’da tıp eğitimi ve mekteb-i tıbbiye

Abstract

Osmanlı Devleti için XIX. Yüzyıl, gerek batılılaşma gerekse de modernleşme açısından büyük önem arz etmektedir. Bu dönemde askeri, hukuki, iktisadi ve toplumsal alanlarda yenileşme hareketleri olduğu gibi tıp alanında da pek çok gelişmeler göze çarpmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Devleti’nde erken dönem ve 19.yy’daki Batılılaşma çabalarının etkisi sonrası Tıpda meydana gelen gelişmeler ile Tıp Eğitimini incelemektir. Tezimiz Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane’nin kurulması, Tıbbi gelişime etkileri ve bu alanda hizmet vermiş değerli şahsiyetler üzerine yoğunlaşmaktadır. Bununla beraber tarih boyunca tüm Türk topluluklarının tıp anlayışlarına da kısaca yer ayrılmıştır. Özellikle Anadolu coğrafyası için büyük önem taşıyan Anadolu Selçuklu Devleti döneminde yaptırılan darüşşifalar ve yine bu dönem tıbbının gelişmesine katkıda bulunan önemli hekimlerden de bahsedilmiştir. XIX. yüzyılda Osmanlı Devletinde meydana gelen tıbbi gelişmeleri ve tıp eğitimini ele alan bu araştırmada, bu alanda çalışacak araştırmacılara faydalı olması amacıyla bir referans eser oluşturulmaya da çalışılmıştır.

Nineteenth century has importance for the Ottoman Empire either in terms of occidentalization or in terms of modernization. In this era, many developments in the field of medicine are in evidence as well as in the field of military, in the field of law, in the field of economy and in the social sphere. The aim of this study is to investigate the developments that occurred in the field of medicine with the medical education after the effects of the westernization attempts in the earlier period and in the nineteenth century in the Ottoman Empire. The present study focuses on the Ottoman Medical School, on its effects on medical development and on the valuable personalities who served in this field. Furthermore, the medical cognizance of the all Turkish Communities has been mentioned briefly. The ancient hospitals which were built in the era of Anatolian Seljuk Empire that has a particular importance in the Anatolian geography and again important physicians who made great contributions for the development of the medicine of this era have been also mentioned. In this study discussing the medical developments and the medical education occurred in the Ottoman Empire in the nineteenth century, it has been attempted to present a reference work for the purpose to be useful for the researchers which will study on this field.