Acil servise başvuran künt karın travmalı hastalarda alt, ast ve hematolojik parametrelerin karaciğer yaralanma seviyesi ile ilişkisinin araştırılması

Abstract

Amaç: Künt karın travmalarında karaciğer yaralanmaları, acil servise başvuran hastalarda önemli bir morbidite ve mortalite sebebidir. Bu çalışmanın amacı, künt karın travmalı hastalarda ALT (alanin aminotransferaz), AST (aspartat aminotransferaz) ve diğer hematolojik parametrelerin karaciğer yaralanma seviyesi ile olan ilişkisini belirlemek ve bu parametrelerin yaralanmanın ciddiyetini öngörmede ne kadar etkili olduğunu değerlendirmektir. Yöntem: Retrospektif olarak planlanan bu çalışmada, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisi'ne Ekim 2018 ile Ekim 2023 tarihleri arasında künt karın travması nedeniyle başvuran ve kontrastlı batın BT çekilen 336 hasta incelenmiştir. Hastaların demografik verileri, travma mekanizmaları (araç içi trafik kazası, yüksekten düşme, motosiklet kazası vb.), laboratuvar bulguları (ALT, AST, hemogram ve kan gazı parametreleri) ve bilgisayarlı tomografi (BT) sonuçları kaydedilmiştir. Karaciğer ve dalak yaralanmaları, Amerikan Travma Cerrahisi Derneği (AAST) sınıflandırmasına göre derecelendirilmiştir. Ayrıca çalışmaya dahil edilen hastaların toraks travmaları ve toraks BT sonuçları da kaydedilmiştir. İstatistiksel analizlerde ROC eğrileri kullanılarak ALT ve AST düzeylerinin karaciğer yaralanmasını öngörmedeki duyarlılık ve özgüllükleri değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen hastaların ortanca yaşı 46.5 yıl olup, %77'si erkekti. Hastaların %26.2'sinde araç içi trafik kazası, %21.4'ünde motosiklet kazası, %20.8'inde ise yüksekten düşme travma mekanizması olarak kaydedildi. Karaciğer yaralanması %8.6 oranında tespit edildi. ALT (kesme değeri 59 U/I) ve AST (kesme değeri 98,5 U/l) için yapılan ROC analizlerinde, ALT'nin duyarlılığı %93, özgüllüğü %80, AST'nin duyarlılığı %89 ve özgüllüğü %86 olarak bulundu. Bu sonuçlar, karaciğer yaralanmalarının ciddiyetini öngörmede bu enzimlerin anlamlı olduğunu göstermektedir. Ek olarak çalışmaya dahil edilen hastaların %50'sinde toraks BT'de patolojji saptanmıştır. Sonuç: ALT, AST ve diğer hematolojik parametreler, künt karın travmasına bağlı karaciğer yaralanmalarının ciddiyetini öngörmede değerli biyokimyasal göstergelerdir. Özellikle ALT ve AST'nin yüksek özgüllük ve duyarlılık oranları, bu enzimlerin acil serviste hızlı tanı süreçlerinde kullanılabileceğini göstermektedir. Bu bulgular, acil serviste travma hastalarının yönetiminde bu parametrelerin etkin kullanılmasını önermektedir. Anahtar Kelimeler: ALT, AST, karaciğer yaralanması, künt karın travması

Aim: Liver injuries due to blunt abdominal trauma are significant causes of morbidity and mortality in patients admitted to the emergency department. This study aims to determine the relationship between liver injury severity and the levels of ALT (alanine aminotransferase), AST (aspartate aminotransferase), and other hematological parameters in patients with blunt abdominal trauma, and to evaluate how effective these parameters are in predicting the severity of the injury. Method: In this retrospective study, 336 patients who were admitted to the Emergency Department of Çanakkale Onsekiz Mart University Medical Faculty due to blunt abdominal trauma and underwent contrast-enhanced abdominal CT between October 2018 and October 2023 were analyzed. The demographic data of the patients, trauma mechanisms (motor vehicle accidents, falls from height, motorcycle accidents, etc.), laboratory findings (ALT, AST, hemogram, and blood gas parameters), and computed tomography (CT) results were recorded. Liver and spleen injuries were graded according to the American Association for the Surgery of Trauma (AAST) classification. Additionally, the thoracic trauma and thoracic CT results of the patients included in the study were also recorded. In the statistical analysis, ROC curves were used to evaluate the sensitivity and specificity of ALT and AST levels in predicting liver injury. Results: The median age of the patients included in the study was 46.5 years, with 77% being male. Trauma mechanisms were recorded as motor vehicle accidents in 26.2% of the patients, motorcycle accidents in 21.4%, and falls from height in 20.8%. Liver injury was identified in 8.6% of patients. In the ROC analysis, the sensitivity and specificity for ALT (cut-off value 59 U/l) were 93% and 80%, respectively, while for AST (cut-off value 98.5 U/l), sensitivity was 89% and specificity was 86%. These results demonstrate that these enzymes are significant predictors of liver injury severity. Additionally, thoracic pathology was detected in 50% of the patients on thoracic CT. Conclusion: ALT, AST, and other hematological parameters are valuable biochemical markers in predicting the severity of liver injuries resulting from blunt abdominal trauma. The high sensitivity and specificity of ALT and AST suggest that these enzymes can be effectively used in the rapid diagnostic processes in the emergency department. These findings recommend the efficient use of these parameters in managing trauma patients in emergency settings. Keywords: ALT, AST, blunt abdominal trauma, liver injury